Милость Аллаха пролилась на меня, когда я отбывал срок в колонии строгого режима города Ишим! Мне дали за мое преступление 8 лет и 6 месяцев. Жалею ли я о содеянном? Конечно да! Но там выбор был один: или они меня или я их. Но Господь выбрал меня! Я был простым каторжанином «бродягой» в Тобольской централи, смотрящим за общаком. Звали меня Игорьком Казанским. Когда на зоне тусовался по локалки я часто прогуливался с Тобольским татарином. Ну вот однажды он у меня спросил, нет ли у меня желания поступить куда нибудь учиться? Я ответил, что желание есть, только вот раздумываю куда? Что бы получить высшее образование в то время в 90 года можно было учиться дистанционно или в колонии открывались филиалы. Это был 94 или 95 год. Я уже отбыл 3 или 4 года, оставалось около 5 лет. Тобольский татарин мне говорил, что у меня есть лидерские способности, люди меня слушаются, слово мое весомое. Исходя из этого нужно выбирать подходящую работу и, хорошо бы мне стать муллой. Я удивился. С чего бы это, я ведь кроме Бисмилла ничего не знаю. Татарин мне ответил, что у меня есть талант от самого Господа до людей доводить самое основное. У фотогрофа был Коран. Он попросил его для меня. Ну вот Коран у меня в руках. Толстенная книга написана на татарском языке, перевод Ногмани. Я его прочитал минимум пять раз, только после этого немного начал понимать. К моей радости там был адрес редакции «ИМАН» нашриаты и имя Винируллы Якупова. Я написал письмо ему с просьбой прислать книги. Ответ долго не заставил себя ждать. Бандероль с книгами пришла быстро. И я начал изучать все от корки до корки. В бандероли было письмо от хазрата Валиуллы. Он просил перевестись в Казань и что они будут рады мне помочь в обучении. В то время в татарских колониях начали открываться мечети. Я был рад этому известию. Я написал письмо родным, чтобы они дали прошение в наше управление исполнения наказаний о моем переводе в Казань. В Казани Валиулла хазрат написал ходатайство от имени ДУМ РТ и это сыграло большую роль в моем переводе. Пока все эти дела делались я все книги выучил и через неделю стал читать намаз пять раз в день. В намазе я просил Аллаха, чтобы Он помог мне в этом деле. О чудо меня отправляют в Казань. Время пролетело быстро. И вот я в ИК-№ 7 на третьем этаже, комната мечети. Меня встретил Зуфар мулла, бывший доктор. За что сидел он не рассказывал. Занятия проводил Зуфар хазрат Галиуллин Имам хатиб Бурнаевской мечети.

Там я услышал, что в ИК № 2 ходит преподавать Касым бабай Нуруллин и что он посвятил свою жизнь этому делу. Я написал ему письмо о том, что мы желаем встретится с ним. Долго не пришлось ждать. В один из красивейших дней Касым бабай переступил наш порог. Господи, какой это был человек! Он излучал свет и этот свет наполнил нашу комнату. Касым бабай, простой работяга. Работал на заводе, пятикратный намаз совершал не отходя от станка. Он говорил, что одни шли на перекур, а я на намаз. За это его много раз бюро вызывало на собрания. Обвиняли его в том, что он разлагает дициплину. На этом все и заканчивалось. Ни бюро , ни обком не смогли его переубедить и выгнать с работы, так как он был передовиком производства. Вымпел всегда был у него на станке. Хороший семьянин , трезвенник, ни когда не курил, все очень хорошо, не партийный. В свое время был народным заседателем в суде, честный прямой не любящий лож, проповедующий только добро! Он меня научил многому доброму и хорошему. Однажды он рассказал занятную историю, как он в 80-х годах пытался поехать в хадж. Это один из первых хаджев в СССР. Собрал я документы, подал заявление в заводской совет. Долго думали. Кто то говорил, что это антисоветчина, а кто то был не против. Вывод: нет причины и повода для отказа и решили разрешить, благонадежный товарищ. Ну это не все, самая неприятная процедура была в КГБ. Задавали вопросы, интересовались всеми родственниками до седьмого колена. Это нудная процедура проходила очень долго. Ушли совещаться,через некоторое время заходит один и говорит: - Мы вам доверяем и разрешаем совершить хадж. Касым бабай очень обрадовался и Поблагодарил Господа. Но тут чиновник сует бумагу с тем, что бы он ознакомился и расписался. Прочитав эту бумагу Касым бабай ужаснулся. В ней говорилось о сотрудничестве с КГБ. Он должен был следить за своими товарищами и по приезду отчитаться в органах КГБ. Для него это было ударом, он сказал, что такой хадж ему не нужен, иншеАллах будут лучшие времена. Чиновник пытался даказать, что шпионить и доносить на своих товарищей это норма и в этом ничего плохого нет. Все кто едет в хадж это подписывают! Но он его уже не слушал и ушел по Милости Аллаха. Вот такая история случилось с ним. После этого у него открылись глаза на многое! Таким был рассказ Касыма бабая. Через некоторое время нашу колонию перепрофелировали и я попал в ИК № 2. Там было просторнее и больше книг, а самое главное Касым бабай раз или два в неделю приходил и всегда приводил нового и нового хазрата на проповеди. Я спрашивал Касым бабая, когда мы освободимся сможем работать имамами, он говорил не старайтесь быть имамами , а старайтесь быть устазами. Мы очень усердно учились, времени было предостаточно. В колонии кризис. Работы нет, еды тоже. Как раз система исправления наказания переходило в министерство юстиции. Вот тогда наступил голод, от голода многие умерали, рыскали по помойкам в поисках еды. Администрация колонии старалась что либо придумать, что бы накормить, но голод наступал. Родственникам разрешили привозить хлеб мешками, продукты питания, но этого было мало. От истощения люди на проверке падали без сознания. Творилось что то ужасное не только за решеткой, но и на свободе. Люди в банках продавали окурки от сигарет. Безроботится. Касым бабай, видя наши страдания открыл волонтерское движение. Многие Казанцы откликнулись и стали помогать. Хлеб и растительное масло начало поступать в мечеть ИК№ 2. в то время на пятикратный намаз ходило около 75 мусульман. Какое счастье наестся хлеба! Это было не пересказать словами. Какая великая помощь. Да поможет Аллах всем кто участвовал в этом добром деле! Он также каждый год организовывал Курбан байрам. Это были самые счастливые дни рядом с таким великим человеком, да помилует Аллах его душу и введет в Райские сады! Он нам был великим наставником и отцом. Когда я пишу эти строки у меня на глазах наливаются слезы. Господи ! Касым бабай для меня был всем. Сейчас нет человека с кем мог бы без боязни посоветоваться! В 1999 год 31 декабря пришел к власти В. В.Путин, а в 2000 году весной он меня амнистировал, дай Бог ему долгих лет жизни! Выйдя на свободу я первым делом поехал в мечеть «Нурулла», где на полуденном намазе повстречал Касыма бабая. Он меня пригласил в гости, я ему пообещал что приеду. Дома меня не ждали, я для них был сюрпризом. Хотя я и сам не верил, что меня освободили, ведь это произошло так стремительно. Утром объявили об амнистии, а ближе к обеду освободили! На следующий день я поехал в мечеть. Рассказал все Рафику Исламгалиеву. По рекомендации Валиуллы хазрата Якупова меня взяли завхозом. Вот так я начал сваю деятельность. Организовал в школе № 3,№ 5 и в мечети " Гали " занятия по тажвиду. По моей методики ученик уже в течение одного-двух месяцев начинал читать Коран. Необходима была летиратура. Около 200 человек изъявили желание учится. Поехал в Казань. Там мне помог мои первый учитель Валиулла хазрат Якупов. Он мне сказал съездить в Апанаевскую мечеть и взять книг сколько нужно. Он спросил меня на что я живу и дал мне 1500 рублей. Да благословит его Аллах и утешит в Раю! Вот так мы и трудились на пути Аллаха. И никто не упрекал, что я бывший уголовник, отсидевший в тюрьме. Это сейчас в моду входит, как так бывший зэк может вести Релегиозный деятельность среди населения?! Бог им Судья! Все шло хорошо да той поры пока Рафик Исламгалиев не привез запрещенную летиратуру из Москвы и пока он не подписал бумагу о сотрудничестве с фондом Ибрагима Абдель-азиза. Вот тогда и началось. Меня-завхоза вызвали в прокуратуру, а мухтасиб остался чистым. Я писал об этом в статье «Смута»! После этих событий мне было запрещено заниматься религиозной деятельностью на теретории Бавлинского района. Меня даже выгнали с работы где я работал сантехником и электриком! Ну к моему счастью из села Ибряево, Северный район, Оренбургской облости приехали аксакалы и пригласили меня Имам-хатыбом в их село, где возвышается 100 летная мечеть. Я поехал в Оренбург к муфтию Габделлбари хазрату и он меня назначил мухтасибом Северного района. Я позвонил Касым бабаяю и обрадовал его своим назначением. По любому случаю я обращался к нему. Рассказывал про легкости и трудности возникающие с деревенским народом, местная шпана старалась взять вверх. Однажды, когда я уехал в Оренбург мои дом атаковали местные пьяницы. Услышав об этом одна из добрых бабушек Лявия Апа прибежала с палкой и защищала маю семью. Всю ночь на карауле стаяла. Один бабай Рашид Абый как то узнал и пришел ночью, прогнал этих хулиганов. Мая жена и двое моих детей очень сильно перепугались, три года было Мусе и два года Суфие, Динислам поехал со мной в мусульманский лагерь. Меня встречал Рашид Абый на лошади с автобуса, я посмотрел на него и сразу понял, что он что то утаивает, вывел его на разговор и он мне все рассказал. Я был вне себя, готов было сорваться и побежать, что бы наказать обидчиков. Я помолился, и Аллах дал мне терпения! Рассказал Касым бабаяю по телефону. Он мне сказал: «Терпи и Аллах тебя возногродит!» Наконец появилась возможность поехать в Казань. Я созвонился с ним, мы встретились в мечети «Нурулла» и пошли к нему в гости, на улицу Декабристов. Меня встретили чаем с горячими перемечами. Мы долго разговаривали. Я ему рассказывал все то , что сомной произошло за последнее время. В его глазах я видел гордость и радость, что его труды имеют плоды! Мне сейчас очень тяжело. Касым бабай- мой любимый учитель умер 5 декабря 2008 года. Через несколько лет меня пригласили в мечеть «Умет» города Бавлы в качестве завхоза Бакиров Л. К и бывшая мая ученица Гафурова Гулсрур Апа. Дела там шли не очень хорошо. В скором времени Исмагиля хазрата Биккина повысили до мухтасиба, а меня назначили имам- хатыбом этой мечети. С помощью Аллаха нам удалось провести газ, телефон, оборудовали класс, приобрели компьютеры, автомобиль. Все было бы хорошо, если бы не санкционированные занятия джамагат таблиг в мечети в вечернее время! Спонсоры которые построили эту мечеть, заставляли прекратить эти занятия. Они контролировали все действия работы данной мечети! Вот тогда и возникла первая конфликтная ситуация с Таблиг джамагат. Почему? Да потому, что эта мечеть альтернатива мечети «Гали» и мы ее строили не для них. После всего этого таблиг джамагат начала писать жалобы во все инстанции на меня. И по ныне не перестает преследовать меня. Почему я написал статью «Смута» и рассказал про Рафика Исламгалиева потому, что знаю его. Где он там всегда возникает смута! Он проехал всю Россию и его ни кто не взял на работу! В течения года разволил то медресе, где он учился в Нижикамске. Сейчас приехал в Бавлы и опять собирается поднять смуту. Без разрешения он каждый вечер собирает молодежь в мечети «Гали», чтобы достигнуть своей корыстной цели! На днях он мне сказал, что если я не напишу опровержение на статью «Смута», то он сделает навет на меня и собщит во все органы, что бывший уголовник проводит мэджлисы. И на каких основаниях я хожу на Каран маджлис или Имянаречения, Никах, и т. д., и т.п! Я просто помогаю людям в их беде, радуюсь с ними, все они мои друзья и родственники, одноклассники и грех будет не помочь им! Я ожидал этого и по этому написал статью " Смута», Рафик Исламгалиев пытается дезинформировать многие структуры в отношении меня. В том числе законную духовную власть, муфтия Ильдуса Фаизова, за которого я голосовал и поддерживал статьями в электронных СМИ. Нам необходимо спокоиствие в нашем городе. Кстати советую посмотреть спектакль «Мулла» Туфана Миннулина. Касым бабая Нуруллин часто общался с драматургом. И спектакль мне кажется удался, ведь собирательный образ муллы это я и мне подобные. У меня семья жена, четверо детей сноха и внук. Я их воспитываю на примере дорогого моего наставника Касыма бабая Нуруллина. Ильдар Шамсутдинов Пятница 23 ноября 2012 год. г.Бавлы «По словам режиссера, пьеса «Мулла» основана на реальных событиях. В 1998 году в одной из тюрем Татарстана работал Касым Нуруллин, который организовал в колонии строгого режима молельную комнату. Кроме того, он проводил занятия по обучению заключенных-мусульман основам ислама. Однажды программа радио России «Голос ислама» провела конкурс на лучшее знание правил исламского воспитания детей. Главным призом была поездка в Мекку — мечта каждого мусульманина. Изумлению жюри не было предела, когда победителем оказалась группа заключенных исправительного учреждения Татарстана – ученики К.Нуруллина. В итоге и победители, и жюри решили, что в хадж отправится Касым Нуруллин. Спектакль «Мулла» также поднимает важнейшую тему – тему духовности сельского жителя, у которого было непростое прошлое. Молодой мулла, который только что вышел из тюрьмы, пытается построить в селе гуманистическое общество на принципах веры. «Пьеса очень опасна тем, что может превратиться в обычную, бытовую историю. Мне бы этого не хотелось, поэтому в процессе работы я постоянно консультировался с Фаридом Бикчантаевым», - сказал Дамир Самирханов.» 

http://www.tatar-inform.ru/news/tatarstan/2009/12/04/196632/ 

Опубликовано idara — 17 Декабрь, 2012 — 10:55

Милость Аллаха пролилась на меня, когда я отбывал срок в колонии строгого режима города Ишим! Мне дали за мое преступление 8 лет и 6 месяцев. Жалею ли я о содеянном? Конечно, да! Но там выбор был один: или они меня, или я их. Но Господь выбрал меня! Я был простым каторжанином «бродягой» в Тобольской централи, смотрящим за общаком. Звали меня Игорьком Казанским. Когда на зоне тусовался по локалки я часто прогуливался с Тобольским татарином. Ну вот однажды он у меня спросил, нет ли у меня желания поступить куда-нибудь учиться? Я ответил, что желание есть, только вот раздумываю куда. Чтобы получить высшее образование в 90-е года можно было учиться дистанционно или в колонии открывались филиалы. Тобольский татарин мне говорил, что у меня есть лидерские способности, люди меня слушаются, слово мое весомое. Хорошо бы мне стать муллой. Я удивился. С чего бы это, я ведь кроме Бисмилла ничего не знаю. Татарин мне ответил, что у меня есть талант от самого Господа до людей доводить самое основное. А начал читать перевод Корана — толстенная книга, написана на татарском языке. Я его прочитал минимум пять раз, только после этого немного начал понимать. К моей радости там был адрес издательства «ИМАН» и имя Валиуллы Якупова. Я написал письмо ему с просьбой прислать еще книги. Ответ долго не заставил себя ждать. Бандероль с книгами пришла быстро. И я начал изучать все от корки до корки. В бандероли было письмо от хазрата Валиуллы. Он просил перевестись в Казань, и что они будут рады мне помочь в обучении. В то время в татарских колониях начали открываться мечети. Я был рад этому известию. Я написал письмо родным, чтобы они дали прошение в наше управление исполнения наказаний о моем переводе в Казань. В Казани Валиулла хазрат написал ходатайство от имени ДУМ РТ, и это сыграло большую роль в моем переводе. Через неделю после прочтения этих книг я стал читать намаз пять раз в день. В намазе я просил Аллаха, чтобы Он помог мне в этом деле. О чудо, меня отправляют в Казань. Время пролетело быстро. И вот я в ИК-N 7 на третьем этаже, комната мечети. Меня встретил Зуфар мулла, бывший доктор. Занятия проводил Зуфар хазрат Галиуллин — имам хатыйб Бурнаевской мечети. Там я услышал, что в ИК N 2 ходит преподавать Касым бабай Нуруллин, и что он посвятил свою жизнь этому делу. Я написал ему письмо о том, что мы желаем встретиться с ним. Долго не пришлось ждать. В один из красивейших дней Касым бабай переступил наш порог. Господи, какой это был человек! Он излучал свет и этот свет наполнил нашу комнату. Касым бабай — простой работяга. Работал на заводе, пятикратный намаз совершал не отходя от станка. Он говорил, что одни шли на перекур, а я на намаз. За это его много раз бюро вызывало на собрания. Он меня научил многому — доброму и хорошему. Через некоторое время нашу колонию перепрофилировали, и я попал в ИК N 2. Там было просторнее и больше книг, а самое главное, Касым бабай раз или два раза в неделю приходил и всегда приводил хазратов, которые читали нам проповеди. Я спрашивал Касым бабая, сможем ли мы работать имамами, когда освободимся, он говорил:

Он никогда не говорил на людях об ошибках и недостатках других и указывал людям не заявлять во всеуслышание о своих ошибках. Он говорил: "Если человек покрывает чужие ошибки, Бог на Страшном Суде покроет его ошибки и "Любой из моих последователей может избежать последствий своих ошибок (т. е. путем истинного раскаяния и исправления), кроме тех, кто непрестанно заявляет о своих проступках."

 Он иллюстрировал это словами:

"Человек совершает грех ночью, и Бог покрывает его; утром этот человек встречает своих друзей и хвастается перед ними:"Я это сделал прошлой ночью, я то сделал прошлой ночью...", таким образом он обнажает то, что покрыл Бог."

(Бухари и Муслим)

У некоторых людей существует это довольно глупое представление, что признание в грехе помогает раскаяться; в действительности же это только способствует или ведет к нескромности. Грех есть зло, и у того, кто впадает в грех и мучается от стыда и раскаяния, есть возможность вернуться путем раскаяния на честный и праведный путь. Он подобен человеку, которого соблазнило зло, но и одновременно его преследует праведность и, как только предствляется возможность, зло побеждается и грешник возвращается на праведный путь. Однако те, кто заявляет о своих грехах и гордится ими, теряют всякое понимание добра и зла и становятся неспособными к раскаянию.

Однажды к Святому Пророку " Да благословит его Аллах и приветствует"  пришел человек и сказал:"Я виновен в прелюбодеянии." (По исламскому закону это наказуемое преступление, если факт его доказан).

Услышав признание человека, Святой Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует"  отвернулся и чем-то занялся. Он этим хотел показать, что правильным путем в таком случае было раскаяние, а не публичное признание. Но человек не понял этого и, полагая, что Святой Пророк Мухаммад " Да благословит его Аллах и приветствует"  не услышал его, встал перед ним и опять повторил свое признание. Опять Святой Пророк   "Да благо словит его Аллах и приветствует" отвернулся от него, и опять человек встал перед ним и повторил свое признание. Когда он сделал это четыре раза, Пророк Мухаммад " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: "Я не хотел, чтобы этот человек объявлял о своем грехе, пока Аллах не укажет на то по Своей воле, но так как он повторил свое признание четыре раза, я вынужден принять меры." (Тирмиди)

Затем он объявил:

"Этот человек сам сознался, и его не обвинила женщина, в отношении, которой он сделал это признание. Нужно спросить и женщину и, если она не признает за собой вины, ее не следует мучить, а только мужчину надлежит наказать в соответствии с его признанием, но, если же она сознается, и она должна быть наказана."

Правилом Святого Пророка " Да благословит его Аллах и приветствует"  было следовать законам Торы в тех случаях, в отношении которых Коран молчит. И так как Тора предписывала прелюбодею смертную казнь через побивание камнями, он, соответственно, вынес человеку этот приговор. Во время исполнения приговора человек пытался убежать, но народ преследовал его и исполнил приговор. Пророк " Да благословит его Аллах и приветсвует " неодобрительно отнесся к этому, когда узнал об этом. Он сказал, что человек был приговорен в соответствии с его собственным признанием. Его попытка бежать была, на самом деле, отречением от его признания, и поэтому не следовало было подвергать его наказанию, наложенному на него только на основании его собственного признания.

Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" указывал, этот Закон касается только явных, открытых действий. Во время войны группа мусульман натолкнулась на одного немусульманина, который в безлюдных местах сидел в засаде и, если проходил один какой-нибудь мусульманин, нападал на него и убивал его. На этот раз за ним погнался Усама бин Заид и, настигнув и поймав его, он обнажил свой меч, чтобы убить. Когда человек увидел, что убежать совсем невозможно, он произнес первую часть мусульманского признания веры, а именно: "Никто не достоин поклонения, кроме Аллаха!" Этим он показывал, что он принял Ислам. Усама не обратил на это внимания и убил его.

Когда об этом, в числе других происшествий похода, было рассказано Святому Пророку "Да благословит его Аллах и приветствует" он послал за Усамой и допросил его. Когда тот подтвердил услышанное, Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: "Как тебе придется на Страшном Суде, когда его признание веры будет свидетельствовать в его пользу?

Усама ответил:

"О Посланник Аллаха! Тот человек был убийцей мусульман и его объявление себя мусульманином было просто уловкой, дабы избежать справедливого возмездия!" Но Пророк  "Да благословит его Аллах и приветствует" все повторял:

"Усама, как придется тебе, когда признание веры этим человеком будет свидетельствовать против тебя на Страшном Суде?"

Он подразумевал под этим, что Бог призовет Усаму к ответу за смерть этого человека, ибо хотя он и был виновен в убийстве мусульман, тот факт, что он произносил признание, был указанием на его раскаяние в своих преступлениях. Усама возразил, что человек произносил признание веры из страха смерти, а вовсе не потому, что он раскаялся, На что Святой Пророк  "Да благословит его Аллах и приветствует"сказал: "Ты проник в сердце человека и сам видел, говорил он правду или нет?" И он опять повторил: "Как ответишь ты на Страшном Суде, когда его признание веры будет свидетельствовать против тебя?" Усама говорил: "Слыша, что Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует"  повторяет это так часто, я желал, чтобы я обратился в Ислам только теперь, а не раньше, и не был бы виновен в том, в чем меня обвиняли." (Муслим, Китаб аль-Иман)

Святой Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" всегда готов был простить людям их ошибки и проступки. Один из людей, замешанных в клеветническом деле против его жены Айши, материально зависел от милости Абу Бакра (отца Айши). Когда лживость заявлений, направленных против Айши, была установлена, Абу Бакр перестал помогать этому человеку. Даже это свидетельствует о похвальной умеренности и сдержанности Абу Бакра. Обычный человек пошел бы на крайние меры в отношении находящегося на его иждивении человека, который был виновен в клевете на его дочь.

Когда Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" узнал о действии Абу Бакра, он поговрил с ним и указал ему, что, хотя человек и виновен, но не пристало такому лицу, как Абу Бакр, лишать его средств к существованию   из-за   его   проступка.   Тогда   Абу   Бакр возобновил свое попечительство над этим человеком.

(Бухари, Китаб аль-Тафсир)

كتاب حياة محمد الرسول الكريم

http://vatantat.ru/page85910.htm

ДОБРОЕ ПОВЕДЕНИЕ.

Самыми не забываемыми минутами моей жизни была учеба в мэдрэсе. Дух этого здания был пропитан искренностью, добротой, жаждой соперничества в приобретении знаний. Мы верили и не сомневались, что наши учителя-это наставники и они самые идеальные люди на земле. Уважение и любовь все еще теплится в моем сердце! Я не могу представить себе как  можно не верить им и не уважать их. Какие бы не были у них недостатки, они меня учили самому дорогому-познанию Аллаха Всевышнего и Его Пророка "Да блогословит его Аллах и приветствует”. У нас в мыслях не было ничего дурного об учителе! И не один из них не учил нас быть плохим мусульманином, они всегда говорили, чтобы мы были хорошим примером! Нравственность мусульманина- это качество Пророка Мухаммада "Да блогословит его Аллах и приветствует”. Почему сейчас мы изменились? Если раньше брат совершал грех или вел себя безнравственно мы за него переживали и боялись,что он оступится! Мы всячески старались быть рядом и помочь ему, чтобы Аллах был доволен нами! А сейчас все перевернулось с ног на голову. Мусульманин, вместо помощи в нравственном аспекте, старается наоборот не обращать внимание. Это еще пол беды, а самое страшное- это то, что он сам приложит все силы утопить брата-мусульманина в грехе и бросить на растерзание Сатаны. Мир изменился! Вспомните те прекрасные моменты своей жизни, когда в ваших сердцах только начинало прорастать семя Веры, Искренности и какой Мир вы приобрели! Это божественное чудо, через которое мы все прошли! Почему тогда мы позволяем этому прекрассному саду зарасти батвой; хвастовство, бахвальство, надменность и злорадие стало укрепляться в наших сердцах. Мы губим сваю веру не пропалывая эти сорняки.  Их надо выкорчевывать ради Аллаха и не позволять разрушаться нашему счастью! 

Джаабир “Да будет доволен им Аллах” говорит, что Святой Пророк “Да блогословит его Аллах и приветствует” сказал: "Самым дорогим мне и самым близким мне в День Страшного Суда будет тот, кто наиболее нравственен. А самыми отвратительными для меня и самыми далекими мне в День Страшного Суда будут хвастуны, бахвалы и Альмутафайхикуны." Сподвижники его осведомились: "Мы знаем, кто такие хвастуны и бахвалы, но кто же такие 'Мутафайхикуны"? Святой Пророк  “Да блогословит его Аллах и приветствует”  ответил: "Это те, кто надменен и злораден."

(Тирмизи).

       Почему мы забываем такие прекрасные изречения Пророка "Да блогословит его Аллах и приветствует”. На лево и на право обвиняем друг друга. Ведь Аллах Всевышний все соразмерил, каждому свой удел "ризык". Во времена Пророка "Да блогословит его Аллах и приветствует” не вели борьбу за духовную власть. Ведь каждая власть- это ответственность! А старались быть скромнее и улучшить свои нравственные качества, а у нас наоборот- стараемся упрекнуть и найти недостатки других. 

Абу Хурайра “Да будет доволен им Аллах” говорит, что Святой Пророк “Да блогословит его Аллах и приветствует” сказал:

"Я был послан, чтобы  усовершенствовать лучшее в людской нравственности."

(АльСунан АльКубра).

     Какой прекрасный хадис мы видим ниже, какой глубокий смысл вложен в него, для людей размышляющих.

Абу Хурайра “Да будет доволен им Аллах” рассказывает, что Святой Пророк  “Да блогословит его Аллах и приветствует” заявил: "От любого, кто облегчает сердце верующего от тревоги в этом мире, Аллах отведет несчастья в День Страшного Суда. Если человек терпим к другому, то и Аллах будет терпим к нему в этом мире и следующем. Любому, прощающему слабости мусульманина, Аллах предоставит убежище в этом мире и в мире грядущем. Аллах всегда стоит на стороне того, кто помогает брату своему. Любому, кто стремится к познанию, Аллах облегчит дорогу в рай. Те, которые собираются в домах Аллаха, чтобы читать Книгу Аллаха и учить друг друга, несомненно, наделены душевным спокойствием, на них распространяется Его милость, и они окружены ангелами. Аллах упоминает их имена тем, кто наиболее близок Ему. Тот, кто остался позади из-за своих проступков, не продвинется по пути своему только лишь из-за доброго имени его семьи."

(Муслим).

      Сегодня мы мало ищем довольствия Аллаха Всевышнего, вот только по этому Он наказывает! Многие мусульмане, в том числе и я, ищим оправдание своим поступкам в Священном  Каране и изречениях Святого Пророка "Да блогословит его Аллах и приветствует”, но это не правильно. Мы должны критично относиться к себе и стараться даже, если это нам не нравится делать все ради довольствия Аллаха! 

   Аллах Всевышний создал джинов и людей, чтобы они тварили благое! А не наоборот! Многие вещи Сатана извратил и посеял вражду. Безрассудство следовать за ним, это прямой путь в Ад. 

  Прежде всего это наставление для меня самого, я ни как не хочу обидеть чувства братьев и сестер! Но поверте, если мы будем немножко добрее к людям, Аллах вознаградит нас в этом мире и в будущем. А если наоборот, то Аллах Всевышний накажет нас вдвойне, в этом мире и в будущем! Мы будем продолжать заблуждаться, что это испытание, а не наказание!

   Мы так самоуверенны, что Сатана нам позавидовал бы. Кто мы?! Мы простые рабы Аллаха и недостатков у нас при достаточно. Или мы поднялись на уровень Сахабов и нам обещан Рай?! Какое у нас есть мерило, чтобы судить хороший человек или плохой?! 

         Во времена Пророка "Да благословит его Аллах и приветствует" во время войны группа мусульман натолкнулась на одного немусульманина, который в безлюдных местах сидел в засаде и, если проходил один какой-нибудь мусульманин, нападал на него и убивал его. На этот раз за ним погнался Усама бин Заид. Настигнув и поймав его, он обнажил свой меч, чтобы убить его. Когда человек увидел, что убежать совсем невозможно, он произнес первую часть мусульманского признания веры, а именно: "Никто не достоин поклонения, кроме Аллаха!" Этим он показывал, что он принял Ислам. Усама не обратил на это внимания и убил его. Когда об этом, в числе других происшествий похода, было рассказано Святому Пророку "Да благословит его Аллах и приветствует”, он послал за Усамой и допросил его. Когда тот подтвердил услышанное Пророком, Пророк "Да благословит его Аллах и приветствует” сказал: "Как тебе придется на Страшном Суде, когда его признание веры будет свидетельствовать в его пользу?"

     Усама ответил: "О Посланник Аллаха! Тот человек был убийцей мусульман и его объявление себя мусульманином было просто уловкой, дабы избежать справедливого возмездия!" Но Пророк все повторял: "Усама, как придется тебе, когда признание веры этим человеком будет свидетельствовать против тебя на Страшном Суде?" Он подразумевал под этим, что Аллах призовет Усаму к ответу за смерть этого человека, ибо хотя он и был виновен в убийстве мусульман, тот факт, что он произносил признание, был указанием на его раскаяние в своих преступлениях. Усама возразил, что человек произносил признание веры из страха смерти, а вовсе не потому, что он раскаялся, На что Святой Пророк "Да благословит его Аллах и приветствует” сказал: "Ты проник в сердце человека и сам видел, говорил он правду или нет?" И он опять повторил: "Как ответишь ты на Страшном Суде, когда его признание веры будет свидетельствовать против тебя?" Усама говорил: "Слыша, что Пророк "Да благословит его Аллах и приветствует” повторяет это так часто, я желал, чтобы я обратился в Ислам только теперь, а не раньше, и не был бы виновен в том, в чем меня обвиняли." (Муслим, Китаб аль-Иман)

       Любовь и внимание к ближнему хороший пример Святого Пророка “Да благословит его Аллах и приветствует”, нет место ненависти и вражды в Исламе. Ради Аллаха Всевышнего даже если тебе это не нравится, мы должны принимать и распространять добро среди людей, если мы избрали для себя Ислам как религию. Ислам-мы все знаем, означает МИР.

          Абу Хурайра “Да будет доволен им Аллах” говорит, что Святой Пророк  “Да благословит его Аллах и приветствует” сказал:

"В День Страшного Суда Всемогущий Аллах скажет: "О сын Адама! Я был болен. Почему не осведомился ты обо мне, когда Я болел?" Тот ответит: "Как же я могу осведомляться о Твоем здоровье, когда Ты являешься Повелителем вселенной?" Аллах скажет: "Разве не понял ты, что заболел Мой слуга, а ты не справился о его здоровье? Если бы сделал ты это, рядом с ним ты нашел бы Меня. О сын Адама! Я молил тебя о еде, а ты не дал мне её." Тот ответит: "О мой Господь, как же я мог накормить тебя, когда Ты Повелитель вселенной?" Аллах скажет: "Неужели не чувствовал ты, когда слуга Мой попросил у тебя пищи, и ты отказал ему, что сделал ты это и по отношению ко Мне. О сын Адама! Я просил тебя утолить Мою жажду, а ты отказался." Тот скажет: "Как же мог я утолить Твою жажду, когда Ты - Повелитель вселенной?" И Аллах скажет. "Когда слуга Мой попросил тебя утолить его жажду и ты не откликнулся на его просьбу, сделал ты это и по отношению ко Мне."

(Муслим).

     И в заключении хочу процитировать Святые слова Святого Пророка “Да благословит его Аллах и приветствует”:

"Вы никогда не сможете обогатить людей одними деньгами; так что помогайте им великодушно и с радостью."

(Рисаляи Кушайраи)

7 декабря 2012 год

Ильдар Шамсутдинов

Бавлы.

 Вчера ночью я долго не мог заснуть,  долго размышлял и пришел к выводу, что мы мусульмане очень мало заботимся о себе.  Все больше делаем зло , а не добро в отношении себя и своих близких! Мы преступаем закон Всевышнего, который Он возложил  на нас, а Его Пророк Мухаммед " Да благословит его Аллах и приветствует" разъяснил: "Зло, которое мы распространяем губит наши сердца и души." Из-за гордыни мы забыли, что все люди - это творение Аллаха, не зависимо  от того, какой они расы и  веры. Злодеяние приведет нас к гибели. Все люди осознанно или не осознанно поклоняются  Аллаху. Все человечество - дети Адама! И почему мы берем на себя такую ответственность вершить Суд Господа, который только Он в праве вершить! Одних мы называем неверными потому, что они не читают намаз или не совершают какие либо поклонения! Кто дал нам право осуждать их? Ведь это дело одного Всевышнего! Или мы забыли, что Пророк был послан только для того, что бы наставлять, а остальное, это дело Аллаха Всевышнего! Как мы будем отвечать в Судный день, когда с нас спросят? Мы же были избранны только для того, что бы распространять добро и мир! Остановитесь!  Неужели не ясно то, что многие считают нас не надежными, лжецами, сплетниками и распространяющими опасность! Когда мы должны быть правдивыми и думать только о своих недостатках! Нас поглощает этот мир! Пророк Мухаммед "Да благословит его Аллах и приветствует" если бы жил в наше время ему было бы стыдно за нас! Кем мы стали?! Господи наставь нас в добре и укажи путь избранный Твоим Пророком " Да благословит его Аллах и приветствует", сделай нас хорошим примером для человечества! Не искушай нас этим миром и властью, ведь вся Власть принадлежит только Тебе Одному!

     Я не ученный, простой , поклоняющийся,  размышляющий мусульманин. Соседи у меня  с одной стороны русские, с другой - татары, напротив - чуваши и удмурты. Я рад за таких соседей со всеми их недостатками,  достоинствами и предрассудками. Они мне все нравятся!

     Добрососедство - это один из критериев мусульманина : Ибн Умар и Айша " Да будет доволен ими Аллах" говорят, что Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: "Джибриил постоянно увещевал меня относительно прав соседа, пока я не начал верить, что он даст им даже право наследства." (Бухари)

Абу Хурайра "Да будет доволен им Аллах" сообщает, что Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: "Любой, верующий в Аллаха и в День Страшного Суда, не должен причинить неудобство своему соседу..." (Бухари)

Абу Хурайра "Да будет доволен им Аллах" рассказывает, что Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: " Именем Аллаха я свидетельствую: Он не верит. Пророка " Да благословит его Аллах и приветствует" спросили: "Кто не верит?" И он ответил: " Тот, чей сосед страдает от недобрых дел его."

Все мы являемся соседями, потому что живем на земле, которую дал нам Аллах на временное пользование! Великий враг наш это - наш " Нафс" , страсть, которая нас заставляет делать и поступать по дурному! И вводит в заблуждение  и заставляет видеть во всех врага . Ему помогает невежество!

     Общество мусульман состоит из некоторых этих принципов:

Анас "Да будит доволен им Аллах" сообщает, что  Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: " Не один из вас не является истинным верующим, если он не желает для других того же, чего и для себя." (Бухари).

Абу Хурайра "Да будит доволен им Аллах" объявляет, что  Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: "О Абу Хурайра! Будь праведным и ты будешь наилучшим из верующих. Будь доволен, дабы быть наилучшим из благодарных. Выбирай для других то, чего тебе хотелось бы самому, и ты станешь истинным верующим. Хорошо относись к соседу своему, и тогда ты будешь достоин называться Мусульманином. Не смейся слишком много, ибо излишний смех убивает сердце." (Ибн Мааджах).

Абу Хурайра "Да будит доволен им Аллах" рассказывает, что  Пророк " Да благословит его Аллах и приветствует" сказал: "Тот, кто не благодарен людям, неблагодарен Аллаху." (Тирмизи).

     Почему мы не следуем за Аллахом и его Пророкам " Да благословит его Аллах и приветствует" даже в этом?!

Нужно быть довольным всему тому, что предопределил нам Аллах, даже лепесток без его ведома не шелохнется!

     В одном из комментариев к своей статье " Я устал от смуты..."  я прочитал насмешки одного мусульманина по поводу правителя В. В. Путина, где я желал ему долгих лет жизни.

     Я доволен тому, что дал мне Аллах Всевышний , и я не сомневаюсь в Его замысле! Аллах Всевышний Милостивый и Милосердный и Он назначает правителя на земле по нашим поступкам и делам и никто не вправе сомневаться в его замысле!

     Если мы будим просить Аллаха Всевышнего о Милосердии и Милости Его, придет Его помощь и в сердцах у нас поселится мир и любовь к творениям Его, а ненависть исчезнет. Ведь в сердце верующего должно быть только добро!  

4 декабря 2012 год

Ильдар Шамсутдинов

Бавлы.

 Милость Аллаха пролилась на меня, когда я отбывал срок  в колонии строгого режима города Ишим! Мне дали за мое преступление 8 лет и 6 месяцев. Жалею ли я о содеянном? Конечно да! Но там выбор был один: или они меня или я их. Но Господь выбрал меня!  Я был простым каторжанином "бродягой" в Тобольской централи, смотрящим за общаком. Звали меня Игорьком Казанским. Когда на зоне тусовался по локалки я часто прогуливался с Тобольским татарином. Ну вот однажды он у меня спросил, нет ли у меня желания поступить куда нибудь учиться? Я ответил, что желание есть, только вот раздумываю куда? Что бы получить высшее образование в то время в 90 года можно было учиться дистанционно или в колонии открывались филиалы. Это был 94 или 95 год. Я уже отбыл 3 или 4 года, оставалось около 5 лет. Тобольский татарин мне говорил, что у меня есть лидерские способности, люди меня слушаются, слово мое весомое. Исходя из этого нужно выбирать подходящую работу и, хорошо бы мне стать муллой. Я удивился. С чего бы это, я ведь кроме Бисмилла ничего незнаю . Татарин мне ответил, что у меня есть талант от самого Господа до людей доводить самое основное. У фотогрофа был Коран. Он попросил его для меня. Ну вот Коран у меня в руках. Толстенная книга написана на татарском языке, перевод Ногмани. Я его прочитал минимум пять раз, только после этого немного начал понимать. К моей радости там был адрес редакции "ИМАН" нашриаты и имя Винируллы Якупова. Я написал письмо ему с просьбой прислать книги. Ответ долго не заставил себя ждать. Бандероль с книгами пришла быстро. И я начал изучать все от корки  до корки. В бандероли было письмо от хазрата Валиуллы. Он просил перевестись в Казань и что они будут рады мне помочь в обучении. В то время в татарских колониях начали открываться мечети. Я был рад этому известию. Я написал письмо родным, чтобы они дали прошение в наше управление  исполнения наказаний о моем переводе в Казань. В Казани Валиулла хазрат написал ходатайство от имени ДУМ РТ и это сыграло большую роль в моем переводе. Пока все эти дела делались я все книги выучил и через неделю стал читать намаз пять раз в день. В намазе я просил Аллаха, чтобы Он  помог мне в этом деле. О чудо меня отправляют в Казань. Время пролетело быстро. И вот я в ИК-№7 на третьем  этаже, комната мечети. Меня встретил Зуфар мулла, бывший доктор. За что сидел он не рассказывал.

 Занятия проводил Зуфар хазрат Галиуллин Имам хатиб Бурнаевской мечети. Там я услышал, что в ИК № 2 ходит  преподавать Касым бабай Нуруллин и что он посвятил свою жизнь этому делу. Я написал ему письмо о том, что мы желаем встретится с ним. Долго не пришлось ждать. В один из красивейших  дней Касым бабай переступил наш порог. Господи, какой это был человек! Он излучал свет и этот свет наполнил нашу комнату. 

Касым бабай,  простой работяга. Работал на заводе, пятикратный намаз совершал не отходя от станка. Он говорил, что одни шли на перекур, а я на намаз. За это его много раз бюро вызывало на собрания. Обвиняли его в том, что он разлагает дициплину. На этом все и заканчивалось. Ни бюро , ни обком не смогли его переубедить и выгнать с работы, так как он был передовиком производства. Вымпел всегда был у него на станке. Хороший семьянин , трезвенник,  ни когда не курил, все очень хорошо, не партийный. В свое время был народным заседателем в суде, честный прямой не любящий лож, проповедующий только добро! Он меня научил многому доброму и хорошему. Однажды он рассказал занятную историю, как он в 80-х годах пытался поехать в хадж. Это один из первых хаджев в СССР. Собрал я документы, подал заявление в заводской совет. Долго думали. Кто то говорил, что это антисоветчина, а кто то был не  против. Вывод: нет причины и повода для отказа и решили разрешить, благонадежный товарищ. Ну это не все, самая неприятная процедура была в КГБ. Задавали вопросы, интересовались всеми родственниками до седьмого колена. Это нудная процедура проходила очень долго. Ушли совещаться,через некоторое время заходит один и говорит: - Мы вам доверяем и разрешаем совершить хадж.  Касым бабай очень обрадовался  и Поблагодарил Господа. Но тут чиновник  сует бумагу с тем, что бы он  ознакомился и расписался. Прочитав эту бумагу Касым бабай ужаснулся. В ней говорилось о сотрудничестве с КГБ. Он должен был следить за своими товарищами и по приезду отчитаться в органах КГБ. Для него это было ударом, он сказал, что  такой хадж ему не нужен,  иншеАллах будут лучшие времена. Чиновник пытался даказать, что шпионить и доносить на своих товарищей это норма и в этом ничего плохого нет. Все кто едет в  хадж это подписывают! Но он его уже не слушал и ушел по Милости Аллаха. Вот такая история случилось с ним. После этого у него открылись глаза на многое! Таким был рассказ Касыма бабая.

    Через некоторое время нашу колонию перепрофелировали и я попал в ИК №2.  Там было просторнее и больше книг, а самое главное Касым бабай раз или два в неделю приходил  и всегда приводил нового и нового хазрата на проповеди. Я спрашивал Касым бабая, когда мы освободимся  сможем работать имамами, он говорил не старайтесь быть имамами , а старайтесь быть устазами. Мы очень усердно учились, времени было предостаточно. В колонии кризис. Работы нет, еды тоже. Как раз система исправления наказания переходило в министерство юстиции. Вот тогда наступил голод, от голода многие умерали, рыскали по помойкам в поисках еды. Администрация колонии старалась что либо придумать, что бы накормить, но голод наступал. Родственникам разрешили привозить хлеб мешками, продукты питания, но этого было мало. От истощения люди на проверке падали без сознания. Творилось что то ужасное не только за решеткой, но и на свободе.  Люди в банках продавали окурки от сигарет. Безроботится. 

Касым бабай, видя наши страдания открыл волонтерское движение. Многие Казанцы откликнулись и стали помогать. Хлеб и растительное масло начало поступать в мечеть ИК№2. в то время на пятикратный намаз ходило около 75 мусульман. Какое счастье наестся хлеба! Это было не пересказать словами. Какая великая помощь. Да поможет Аллах всем кто участвовал в этом добром деле!

 Он также каждый год организовывал  Курбан байрам. Это были самые счастливые дни рядом с таким великим человеком, да помилует Аллах его душу и введет в Райские сады! Он нам был великим наставником и отцом. Когда я пишу эти строки у меня на глазах наливаются слезы. Господи ! Касым бабай для меня был всем. Сейчас нет человека с кем мог бы без боязни посоветоваться! 

В 1999 год 31 декабря пришел к власти  В.В.Путин, а в 2000 году весной он меня амнистировал, дай Бог ему долгих лет жизни! 

Выйдя на свободу я первым делом поехал в мечеть "Нурулла", где на полуденном намазе повстречал  Касыма бабая. Он меня пригласил в гости, я ему пообещал что приеду.

        Дома меня не ждали, я для них был сюрпризом. Хотя я и сам не верил, что меня освободили, ведь это произошло так стремительно. Утром объявили об амнистии, а ближе к обеду освободили! На следующий день я поехал в мечеть. Рассказал все Рафику Исламгалиеву.  По рекомендации Валиуллы хазрата Якупова меня взяли завхозом. Вот так я начал сваю деятельность. Организовал в школе N3,N5 и в мечети " Гали "  занятия по тажвиду. По моей методики ученик  уже в течение одного-двух месяцев начинал читать Коран. Необходима была летиратура. Около 200 человек изъявили желание учится.  Поехал в Казань. Там мне помог мои первый учитель Валиулла хазрат Якупов. Он мне сказал съездить в Апанаевскую мечеть и взять книг сколько нужно. Он спросил меня  на что я живу и дал мне 1500 рублей. Да благословит его Аллах и утешит в Раю! Вот так мы и трудились на пути Аллаха. И никто не упрекал,  что я бывший уголовник, отсидевший в тюрьме. Это сейчас в моду  входит, как так бывший зэк  может вести Релегиозный деятельность среди населения?! Бог им Судья! Все шло хорошо да той поры пока Рафик  Исламгалиев не привез запрещенную летиратуру из Москвы  и пока он не подписал бумагу о сотрудничестве с  фондом Ибрагима Абдель-азиза. Вот тогда и началось. Меня-завхоза вызвали в прокуратуру, а мухтасиб остался чистым. Я писал об этом в статье "Смута"! После этих событий мне было запрещено заниматься религиозной деятельностью на теретории Бавлинского района. Меня даже выгнали с работы где я работал сантехником и электриком! 

Ну к моему счастью из села Ибряево, Северный район, Оренбургской облости приехали аксакалы и пригласили меня Имам-хатыбом в их село, где возвышается 100 летная мечеть. Я поехал в Оренбург к муфтию Габделлбари хазрату и он меня назначил мухтасибом Северного района. 

       Я позвонил Касым бабаяю и обрадовал его своим назначением. По любому случаю я обращался к нему.  Рассказывал про легкости и трудности возникающие с деревенским народом, местная шпана старалась взять вверх. Однажды, когда я уехал в Оренбург мои дом атаковали местные пьяницы. Услышав об этом одна из добрых бабушек Лявия Апа прибежала с палкой и защищала маю семью. Всю ночь на карауле стаяла. Один бабай Рашид Абый как то узнал и пришел ночью, прогнал этих хулиганов. Мая жена и двое моих детей очень сильно перепугались, три года было Мусе и два года Суфие, Динислам поехал со мной в мусульманский лагерь.  Меня встречал Рашид Абый на лошади с автобуса, я посмотрел на него и сразу понял, что он что то утаивает, вывел его на разговор и он мне все рассказал. Я был вне себя, готов было сорваться и побежать, что бы наказать обидчиков. Я помолился, и Аллах дал мне терпения! Рассказал Касым бабаяю по телефону. Он мне сказал: "Терпи и Аллах тебя возногродит!"  

 Наконец  появилась возможность поехать в Казань. Я созвонился с ним, мы встретились в мечети "Нурулла" и пошли  к нему в гости, на улицу Декабристов.  Меня  встретили чаем с горячими перемечами. Мы долго разговаривали. Я ему рассказывал все то , что сомной произошло за последнее время. В его глазах я видел гордость и радость, что его труды имеют плоды!  Мне сейчас очень тяжело. Касым бабай- мой любимый учитель умер 5 декабря 2008 года.

          Через несколько лет меня пригласили в мечеть "Умет" города Бавлы в качестве завхоза  Бакиров Л. К и бывшая мая ученица Гафурова Гулсрур Апа. Дела там шли не очень хорошо. В скором времени Исмагиля хазрата Биккина повысили до мухтасиба, а меня назначили имам- хатыбом этой мечети. С помощью Аллаха нам удалось провести газ, телефон, оборудовали класс, приобрели компьютеры, автомобиль. Все было бы хорошо, если бы не санкционированные занятия джамагат таблиг в мечети в вечернее время! Спонсоры которые построили эту мечеть, заставляли прекратить эти занятия. Они контролировали все действия работы данной мечети! Вот тогда и возникла первая конфликтная ситуация с Таблиг джамагат.  Почему? Да  потому, что эта мечеть альтернатива мечети "Гали" и мы ее строили не для них. После всего этого таблиг джамагат начала писать жалобы во все инстанции на меня.   И  по ныне не перестает преследовать меня. 

Почему я написал статью "Смута" и рассказал про Рафика Исламгалиева потому, что знаю его. Где он там всегда возникает смута! Он проехал всю Россию и его ни  кто не взял на работу! В течения года разволил то медресе, где он учился в Нижикамске. Сейчас приехал в Бавлы и опять собирается поднять смуту.  Без разрешения он каждый вечер собирает молодежь в мечети "Гали", чтобы достигнуть своей корыстной цели! На днях он мне сказал, что если я не напишу опровержение на статью "Смута", то он сделает навет на меня и собщит во все органы, что бывший уголовник проводит мэджлисы.  И на каких основаниях я хожу на Каран маджлис или Имянаречения, Никах, и т. д., и   т.п!

 Я просто помогаю людям в их беде, радуюсь с ними, все они мои друзья и родственники, одноклассники и грех будет не помочь им! Я ожидал этого и по этому написал статью " Смута", Рафик Исламгалиев пытается дезинформировать многие структуры в отношении меня. В том числе законную духовную  власть, муфтия Ильдуса Фаизова, за  которого я голосовал и поддерживал статьями в электронных СМИ.

Нам необходимо спокоиствие в нашем  городе.

Кстати советую посмотреть спектакль "Мулла" Туфана  Миннулина. Касым бабая Нуруллин часто общался с драматургом. И спектакль мне кажется удался, ведь собирательный образ муллы это я и мне подобные. 

У меня семья жена, четверо детей  сноха и внук. Я их воспитываю на примере дорогого моего наставника Касыма бабая Нуруллина.

Ильдар Шамсутдинов 

Пятница 23 ноября 2012 год.

г.Бавлы

"По словам режиссера, пьеса «Мулла» основана на реальных событиях. В 1998 году в одной из тюрем Татарстана работал Касым Нуруллин, который организовал в колонии строгого режима молельную комнату. Кроме того, он проводил занятия по обучению заключенных-мусульман основам ислама. 

Однажды программа радио России «Голос ислама» провела конкурс на лучшее знание правил исламского воспитания детей. Главным призом была поездка в Мекку - мечта каждого мусульманина. Изумлению жюри не было предела, когда победителем оказалась группа заключенных исправительного учреждения Татарстана – ученики К.Нуруллина. В итоге и победители, и жюри решили, что в хадж отправится Касым Нуруллин. 

 Спектакль «Мулла» также поднимает важнейшую тему – тему духовности сельского жителя, у которого было непростое прошлое. Молодой мулла, который только что вышел из тюрьмы, пытается построить в селе гуманистическое общество на принципах веры. «Пьеса очень опасна тем, что может превратиться в обычную, бытовую историю. Мне бы этого не хотелось, поэтому в процессе работы я постоянно консультировался с Фаридом Бикчантаевым», - сказал Дамир Самирханов." http://www.tatar-inform.ru/news/tatarstan/2009/12/04/196632/

Кереш сүз. Сабак бирә торган әсәрләр

Бу җыентык 1994 елда дөнья күргән «Мәҗмугыл-хикә-ят» китабының дәвамы буларак әзерләнде. «Мәҗмугыл-хи-кәят»тәге маҗаралы озын хикәятләрдән аермалы буларак, монда, нигездә, кыска хикәятләр тупланды. Аларның күбесе эчтәлеге, идея юнәлеше һәм формасы белән русларда прит-ча дип аталган жанрга туры килгәнлектән, без җыентыкны «Гыйбрәтле хикәятләр» дип исемләдек. Гыйбрәт – нинди дә булса мисалдан, тормыштагы яхшы һәм яман күренешләрдән сабак алу, нәтиҗә ясау, үгет-нәсихәт бирүне аңлата. Гыйбрәттә (притчаны без шулай атыйбыз) иң элек нинди дә булса тормышта булган берәр вакыйга сурәтләнә (еш кына ул вакыйгалар мөселман дөньясындагы күренекле шәхесләр белән бәйле була), ахырда исә бер-ике җөмлә белән шуңа нәтиҗә ясала, мөселман әхлагына туры килгән үгет-нәсихәт әйтелә. Кайвакытта исә мондый нәтиҗә ясалып та тормый, чөнки сөйләнгән вакыйгадан ачыктан-ачык гыйбрәт күренеп тора.
Җыентыкка шулай ук мәзәк, анекдот характерындагы кыска әсәрләр дә кертелде. Андый әсәрләр Көнчыгыш мөселман әдәбиятында ләтыйфә дип атап йөртеләләр. Алар да да гыйбрәт алу, сабак бирү төсмерләре шәйләнә. Мәсәлән, «Тин җимеше кайда?» исемле ләтыйфәдә фәкыйрь дәрвишне түбәнсетергә теләгән укымышлы казый үзе көлкеле хәлдә кала; хикәяттән «кешенең тышкы күренешенә, җәмгыятьтәге түбән урынына карап кына бәя бирергә, аннан көләргә ярамый» дигән гыйбрәтле нәтиҗә килеп чыга.
Бу китапта тагын фольклор жанры әкияткә бик якын торган, төркилеге, татарлыгы сизелеп торган хикәятләр дә бар. Болар, нигездә, шәкерт дәфтәрләрендә еш очрыйлар, чөнки шәкертләр фарсыдан, гарәптән кергән хикәятләр белән беррәттән халыктан ишеткән авыз иҗаты әсәрләрен дә теркәп барырга тырышканнар. «Энҗеле киек», «Энҗеле үрдәк», «Аккош-кыз» кебекләр шундыйлардан. Бик борынгыдан килгән, халыкның садә ышануларын чагылдыра торган берничә мифологик әсәр дә биредә урын алды.
Шундый төрле эчтәлектәге, шәкелдәге күптөрле проза әсәрләрен татар кулъязмаларында хикәят дип аталган жанр берләштерә.
Хикәят рус теленә якынча рассказ, сказка, повесть, притча, новелла, история дип тәрҗемә кылына, ләкин рус телендәге бу атамалар хикәят жанрына тәңгәл була алмыйлар. Татар телендәге хикәя, әкият атамаларының да гарәпчә хикәят сүзеннән ясалганнары күренеп торса да, үзенчәлекле бу жанрны тулысыңча чагылдыра, аңа тәңгәл килә торган атамалар түгел. Димәк, бу сүзне термин буларак һич үзгәртмичә, тәрҗемә итмичә, рус, Европа һәм татар әдәбият белемендә дә шул үз яңгырашында кулланырга кирәк.
Хикәятнең татар әдәбияты тарихында шактый озын юлы бар: ул жанр буларак 14 гасыр башыннан 20 йөз башларына кадәр арада, димәк, 6 гасыр дәвамында яши. Шуңа да карамастан безнең заманда әле хәзер дә хикәятне фольклор жанры булган әкият белән бутау очраклары күренгәләп тора. Ә бит 19 гасырның соңгы чирегендә үк әдәбият белән шөгыльләнүче укымышлылар бу ике жанрны бер-берсеннән аерып күрсәтә башлыйлар. К.Насыйри, Г.Фәезхановлар әкият белән хикәятне инде һич бутамыйлар. Габделгалләм Фәезхановның гарәпчә «Кәлилә вә Димнә»дән ирекле тәрҗемәсендә Димнә исемле төлке авызыннан әкияткә кагылышлы менә нинди сүз әйттерелә: «И хайван! Гаҗәп оятсыз, җаһилсең; цзеңне танымый мондый дәуләт әһеле вә мәгърифәтле затлар арасында әдәпсезлек белән авызыңны ачасың вә, карчыклар сөйли торган урынсыз әкиятләр сөйләп, юләрлегеңне Хакка кцр-сәтәсең».
Басма хикәят китапларын тикшереп, хикәят жанрына махсус игътибар итүче әдәбиятчы галим Гали Рәхим 1925 елны чыккан «Татар әдәбияты тарихы» китабында болай яза: «Эчтәлек ягына килгәндә, бу хикәятләр шәрыккә хас цзенә бертөрле әдәби жанр тәшкил итәләр. Алар күбесенчә шәрык гадәтенчә һәртөрле гаҗәп һәм сәер эшләр белән тулган булып, «Мең дә бер кичә» хикәятләренә охшыйлар...». Совет чоры галимнәреннән хикәят жанрына игътибар итүчеләрдән Х.Хисмәтуллин һәм Уфа галиме Г.Хөсәенов булды.
Г.Хөсәеновның билгеләмәсе тулы булмаса да, шактый ук төгәллеге һәм ачыклыгы белән аерылып тора: «Хикәят – үзенчә бер хикмәтле жанр. Ул киң һәм таррак мәгънә төшенчәсенә ия. Киң мәгънәсендә хикәят ул – хикәяләүгә корылган сюжетлы парча, чәчмә һәм тезмә әсәр. Тар мәгънәсендә ул – хикәяләүгә нигезләнгән, гадәттә авторы билгесез булган җыйнак чәчмә жанр» Хикәят жанрын шулай киң һәм мәгънәсендә аңлатуы белән Г.Хөсәенов хаклы. Чынлап та, борынгырак чорда, 14-16 гасырларда, шигырь белән язылган сюжетлы кайбер әсәрләр дә хикәят дип аталган. Гадәттә бәетләр, ягъни икеюллыклар белән язылган мондый әсәрдә нинди дә булса вакыйга эзлекле рәвештә бер сюжет җебенә теркәлеп хикәяләнә, тасвирлана. Димәк, назым, ягъни шигырь белән язылган бу хикәятләр тышкы шәкелләре белән генә аерылып торалар. Повесть яки роман жанрына якын торган кыйсса жанры да чорына карап тезмә белән дә, чәчмә белән дә язылган. Мәсәлән, «Кыйсса-и Йосыф» шигырь белән язылса, «Кыйсасе-л-әнбия» исә чәчмәдә гәүдәләнеш таба, ә «Кыйсса-и Таһир илә Зөһрә» проза катыш шигырь белән язылган. Шулай да 19 гасырның беренче яртысында бу ике жанрның да шәкел ягыннан тотрыклылана баруы күзәтелә: хикәятләр инде күпчелеге – прозада, кыйссалар исә шигырь белән гәүдәләнеш таба.
Хикәят жанрының фольклор белән мөнәсәбәте хакында Г.Хөсәенов мондый нәтиҗә ясый: «Хикәят халык иҗатыннан әкияткә, әдәбият жанрларыннан хикәя һәм новеллага якын. Якын, ләкин тәңгәл тщел. Хикәят үзендә еш кына әкият фантастикасы белән хикәя реальлеген берләштерергә омтыла, туларның цзенчә бер синтезын төзи».
Г.Хөсәеновка өстәп, хикәятнең ул телгә алмаган, әмма күзгә бәрелеп торган зур үзенчәлеген күрсәтергә кирәк. Бу үзенчәлек шунда: хикәят гарәп хәрефле язмада гәцдәләнеш таба, ул язма әдәбият әсәре; хикәятнең теле – югары стильдәге әдәби тел. Ә әкият исә, нигездә, җирле халыкның сөйләм телендә, авыз иҗаты рәвешендә телдән телгә күчеп яши.
Татар әдәбият белемендә хикәят жанрына тулы һәм төгәл билгеләмә бирүче борынгы һәм урта гасырлар әдәбияты буенча зур белгеч, фәннәр докторы Х.Й.Миңнегулов булды. Югарыда язылганнарга өстәп, аның билгеләмәсеннән шушы юлларны күрсәтү фарыз: «Күп кенә хикәятләр цзләренең эчтәлекләре, жанр табигатьләре белән хәзерге хикәя, новелла, мәзәкләргә якын торалар. Повесть, роман, мәсәл, әкият, кыйсса, легенда, ләтыйфә кебек жанр төрләренә туры килгән яисә якын торган әсәрләрне дә элек «хикәят» термины белән атаганнар.
Хикәятнең үзәгендә кеше, аның үз-үзен тотышы, эш-гамәле.. Ул еш кына реаль шартларда һәм бәйләнешләрдә күрсәтелә. Кайбер хикәятләрдә хайваннар, кош-кортлар, фантастик көчләр дә хәрәкәт итә, әкияти ситуацияләр дә очрый»
Татарда да хикәятләр юктан бар булмаган. Бердән, татарда мондый әдәбият барлыкка килүенә нигез булып аның үзәгендә, тупасрак булса да, куәтле фольклоры торган. Алар Үзәк Азиянең йөрәк түреннән чыгып, күчә-күчә аны бик еракларга алып киткәннәр, әмма ислам динен бик иртә кабул иткән төрки-татарлар шунда ук инде тулысынча формалашкан ике бөек мөселман әдәбиятының көчле йогынтысына, бигрәк тә фарсы әдәбияты йогынтысына килеп эләгәләр, һәм, гарәп-фарсылардан аермалы буларак, исламга кадәрле булган сүз сәнгатен бөтенләй диярлек ташлыйлар. Борынгы дастаннардагы героик вакыйгалар акрынлап романистик эпоска, трагик характерлар һәм драматик конфликтлар искитәрлек бәрелеш-сугышларга, тылсымлы маҗараларга һәм әкияти экзотикага күчәләр...
Фарсыдан татарга кергәнче бу хикәятләр инде катлаулы озын юл үткәннәр: фарсының үз фольклор һәм әдәби җирлегеннән тыш аларга һинд, грек, гарәп әдәбиятларының сюжетлары, мотивлары, алымнары килеп кушылган, аннары соң аларны фарсының талантлы каләм осталары ювелир гади алмаз ташыннан бриллиант ясаган кебек эшкәрткәннәр, шомартканнар. Шундый әсәрләрнең килеп керүе, тәрҗемә ителүе татарның шул вакытта урысларның басып алуы аркасында гасыр ярым караңгылыкта, торгынлыкта торган әдәбиятын тергезеп җибәрә.
Чит телләрдән кабул ителгән әсәрләрнең бу халык әдәбиятына карау-карамау мәсьәләсендә Гали Рәхим ачык һәм дөрес итеп үз фикерен әйткән: «Бу төрле хикәятләрнең асыллары күбесенчә башка шәрык телләрендәге әсәрләр булса да, алар өлешчә татарчалаштырып, өлешчә үзгәр-телеп, татар язучылары кулыннан эшкәртелеп чыкканга күрә, без аларны чит әдәбиятлардан турыдан-туры алынган әсәрләр рәтеннән түгел, бәлки «Таһир-Зөһрә»-ләр белән бергә Идел буе әдәбиятыннан санадык»2.
Әдәбиятлар багланышындагы закончалыклы бу күренеш турында күренекле әдәбият һәм тарих галиме Н.И.Конрад 1969 елда язылган мәкаләсендә нәкъ менә Г.Рәхим әйткәненә параллель фикер үткәрә: «Инде күптән үк хәзерге культуралы илләрнең, һәрхәлдә, Европа илләренең әдәбият дөньясы ике элементтан – бу илдә барлыкка килгән әсәрләрдән һәм бу илгә башка ил әдәбиятыннан кертелгән әсәрләрдән оеша. Инде күптәннән шулай кабул ителгән: кайсы да булса әдәбиятның чын әдәби кыйммәткә ия әсәре бик тиз арада башка илнең әдәби дөньясына күчә һәм күпмедер дәрәҗәдә бу ил әдәбиятыныкы булып китә».
Зур галимнең бу фикере урта гасырлар тибындагы әдәбиятка бигрәк тә туры килеп тора. Гади генә тәрҗемә дә бу чор өчен читтән кергән әдәбиятны үзенеке итеп санарга хокук бирә. Ә бердәм ислам мәдәнияте системасында яшәгән, укымышлылары фән теле буларак гарәп телен, әдәбият теле буларак фарсы телен камил белгән, татар булуга караганда да элегрәк үзен «мөселман» дип атаган татар халкы өчен бу бигрәк тә шулай.
Әдәби әйләнешкә кереп киткән фарсы хикәятләре шул беренчел хәлдә генә сакланмаганнар. Күп кенә җыентыкларның авторлары билгесез булу, авторлык хокукының урта гасырчылык заманнарында сакланмавы нәтиҗәсендә күп кенә хикәятләр китаптан китапка күчә-күчә, төрле үзгәрешләргә дучар булган. Кайбер хикәятләрдә сюжет кыскарган, кайберләрендә, киресенчә, башка сюжетлар кушылып китеп, яңа өстәмәләр хасыйл булган. Мәсәлән, бу җыентыктагы «Ак-кош-кыз» хикәятендә өлешчә фарсылардан кергән, өлешчә татар фольклорында йөргән сюжетлар бергә кушылган. Мондагы сюжетның бер өлешен төрек язучысы «Мөхаййиләт» («Хыяллар», Стамбул, 1796) әсәрендә «Рәҗәб бәшә» хикәятендә кертеп җибәргән.
Ә инде кайбер хикәятләр язмадан телгә, аннары бер заттан икенчесенә, өченчесенә күчеп йөреп, бик нык кыскарып, татарның әллә кайчангы мәҗүси җирлектәге әкият мотивлары белән кушылып китеп, гадиләшеп, бөтенләй халык авыз иҗаты әсәрләренә әйләнеп киткәннәр. Мәсәлән, «Энҗеле үрдәк», «Энҗеле киек», «Елан кызы», «Тутый падишаһ» хикәятләре шундыйлардан. Андый үзгәреш кичергән әсәрләр шәкерт дәфтәрләрендә еш очрый.
Фарсыдан кереп, ике төрле системада: язма әдәбият һәм фольклор рәвешендә яшәеш алган әсәрләр татар халкында гаҗәп күп таралганнар. Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтының фольклор бүлеге чыгарган 2 томлы «Татар халык әкиятләре» тупланмасында килеп чыгышлары белән борынгы Көнчыгыш әдәбиятларына тоташкан әкиятләр шактый күзәтелә.
Татарның әдәбиятын, фольклорын баетуда, югары сәнга-ти дәрәҗәгә җиткерүдә һәм беренче реалистик татар прозасының барлыкка килүендә фарсылардан кергән хикәятләрнең бәрәкәтле йогынтысы әйтеп бетергесез зур.
Урта гасырчылык тибындагы татар әдәбияты бердәм системага – мөселман мәдәнияте системасына керә. Шуңа күрә дә бу хикәятләрнең күбесендә ислам идеологиясе үткәрелә, арага Коръән аятьләре һәм Мөхәммәд пәйгамбәрнең хәдисләре кереп китә, шәригать кануннары нигезендә формалаша торган мөселман әхлагы пропагандалана. Мәсәлән, «Керәсе ризык тешне сындырып керер», «Алланың язганына чара юк», «һәр зат асылына тартыр» хикәятләре Алланың тәкъдиренә багышланган, «Язмыштан узмыш юк» дигән гыйбарәгә, аксиомага иллюстрация сыман. Суфичылык фәлсәфәсен чагылдыручы хикәятләр дә шактый урын алган: «Йөзем суына чумган падишаһ», «Сабыр иткән – морадына җиткән», «Остаз хакы», «Тәүбә итүнең савабы» дип исемләнгән хикәятләр шундыйлардан. Шартлы рәвештә «Мәхәббәтнең дәрәҗәләре» дип аталган хикәяттә бөтен Көнчыгыш дөньясына таралган популяр «Ләйлә белән Мәҗнүн» сюжеты монда суфиларның «Аллага булган мәхәббәттән дә өстен ярату юк» дигән фәлсәфәләренә бер иллюстрация өчен генә китерелгән. Суфичылык идеологиясе сурәтле тасвирлауларны, көчле, кискен драматик күренешләрне бик оста файдалана, күп кенә атаклы сюжетларны үз ягына җиңел генә борып куя белә. Бу типтагы хикәятләрне таратучы шәхесләрнең берсе – Урта Азиядән килеп, татар илендәге берничә эре мәдрәсәдә укыткан галим Ишнияз бине Ширнияз. Берничә хикәятнең ахырындагы «Сәмиг мин Ишнияз бине Ширнияз», ягъни «Ишнияздан ишеттем» дигән сүзләре шуны күрсәтеп тора.
* * *
Җыентыктагы хикәятләрнең күбесе күләм ягыннан бик җыйнак, кыска. Болар да киң җәелеп китеп тасвирлаулар, чигенешләр юк, күбесе бер генә сюжетка корылган, вакыйгалар кинокадрлардагы кебек тиз алышына, сөйләмдә һич артык сүз юк, шуңа да алар хәтергә тиз сеңеп кала торган әсәрләр.
Төрле чордагы күпсанлы кулъязма китаплардан алынган бу хикәятләрнең телләре шактый чуар, аларда хәзерге заман кешесенә авыр аңлаешлы иске грамматик формалар, диалекталь сүзләр белән чуарланган гарәп һәм фарсы алынмалары күп. Шуңа күрә без аларның барысын да хәзерге әдәби телгә адаптацияләп, ягъни яраштырып әзерләдек, бары тик тарихи сүзләр, алыштырып булмый торган дини терминнарны гына калдырып, астөшермәләрдә тәрҗемәләрен, аңлатмаларын күрсәтеп бардык. Кайбер тарихи шәхесләр, географик атамалар хакында киңрәк шә-рехләү-аңлатмалар китап ахырында китерелде. Шулай ук ахырда кайсы хикәятнең кайдан алынганын, нинди китапханәдә саклануын, кем язганын, кайда, кайсы вакытта язылганын (әгәр ул кулъязмада күрсәтелгән булса) белдергән искәрмәләр бирдек. Оригиналларда хикәятләрнең исемнәре күрсәтелмәгән, биредәге исемнәр, эчтәлектән чыгып, безнең тарафтан шартлы рәвештә куелды. Шулай ук иске телебезнең кабатланмас ямен, кыйммәтен укучыларга җиткерү өчен хикәятләрнең стиль-өслүбен, бәян итү рәвешен оптималь төстә сакларга тырыштык.
Гасырлар сынавын үткән бу әсәрләрдәге мәңге сүрелмәс кешелеклелек идеяләре, яхшылык белән явызлыкның көрәше, кешедә камил әхлак һәм иман тәрбияләү кебек хәзерге заман өчен дә актуаль булган мәсьәләләр күпләрне битараф калдырмас, бик яхшы сабаклар бирер, укучылар тарафыннан яратып укылыр дип ышанып калабыз.

НӘҖИП НӘККАШ-ИСМӘГЫЙЛЬ,
Г.Ибраһимов исемендәге
Тел, әдәбият һәм сәнгать институтының
өлкән гыйльми хезмәткәре

Йөзем суына чумган падишаһ

Падишаһлардан бер падишаһның вәзире ул падишаһка әйтте:
- Хезмәткәрләреңә әмер ит: эченә кеше кереп чумарлык йөзем ширәсе, ягъни йөзем суы хәзерләт. Ширәне мичкәгә тутырсыннар, ә үзең шунда чум, - диде.
Падишаһ шундук боерды, бер мичкәгә кеше чумарлык итеп ул ширәне тутырдылар. Падишаһ Хадимнәре белән мичкә янына килде. Хадимнәрнең кайсы падишаһның асылташлар белән бизәлгән таҗын тотып торды, кайсы - киемнәрен, кайсы башмагын алды.
Шаһ ширәгә чумды, аннан башын чыгарды: үзен бер далада күрде, һәр дүрт ягына каранды һичбер җан иясен күрмәде. Мәгәр бер карт очрады, ул карттан сорады:
- Бу ни атлы сахра? Карт җавап бирде:
- Бу сахраны Дәште Кыпчак дип әйтәләр.
Шаһ үзенең шәһәрен сорашты. Карт «фәлән кадәр тукталышлар үтеп барырга» кирәклеген әйтте. Шаһ моның чиксез ерак икәнлеген аңлады, үз гомерендә кайтып җитәр мөмкинлеге юк икән. һәр дүрт тарафны сорады, һәр тарафтагы шәһәрләр бик ерак икән.
Карт:
- Үзең ни җирдән, кайчаннан бирле киләсең? - диде.
Шаһ барысын да әйтеп бирде. Карт аны үзенә кунак итеп алып кайтты. Бу шаһ ул картка күп көннәр хезмәт итте. Шаһка картның кызын никях итеп бирделәр. Шаһның күңеленә бу картның кызы хуш килде, көннән-көн мәхәббәтләре артты, берничә балалары дөньяга килде. Ул балалары чиксез сөекле булды.
Көннәрдән бер көнне бу падишаһ су коенырга теләде. Киемнәрен салып, суга керде дә чумып китте. Судан башын чыгарып караса, үзен әүвәлге йөзем ширәсе эчендә күрде. Хадимнәр дә шунда хәзер булып торалар: килеп чыгуы белән кайсы тәнен сөртеп, кайсы киемнәрен иңенә салдылар. Солтанлык тәхетенә илтеп утырттылар.
Падишаһ гамьгә чумып, башын иеп уйланып утырды, сәгать саен аһ орды.
Вәзире әйтте:
- И падишаһ! Ни булды?
Шаһ башыннан кичкәннәрне сөйләп бирде. Аннан соң вәзире әйтте:
- И падишаһ! Ул күргән хәлләрең хыялдыр, әмма бу һәркемгә бер гыйбрәттер, дөньяның фанилыгының мисалы дыр,- диде. Шулай итеп, нәсыйхәтен тәмам итте.

Карун кыйссасы

Карун бик бай иде. Ул Муса галәйһиссәламнең замандашы һәм кардәше иде. Равиләр, ягъни хәбәрләрне сөйләүчеләр, кырык сигез сарай алтыны бар, дип риваять кылдылар.
Муса галәйһиссәлам һәрдаим вәгазь кылыр иде:
- Әй Карун туганым! Аллаһы Тәгалә сиңа ярлылар өчен садакалар бирергә боерган, Алланың әмерен тот, гөнаһлы вә фетнәле булма, - диде.
Юк, Карун ул Муса галәйһиссәламнең сүзен тотмады, хәер-садака кылмады. Җитмәсә, кардәше Мусаны дошман тотты.
Боларның шәһәрләрендә бер бик начар зиначы хатын бар иде. Көннәрнең берендә бу хатынны Карун күрде: хатынның авыры бар.
- Бу йөгең кемнәндер? - диде. Хатын:
- Иясе юк, - диде. Карун әйтте:
- Сиңа берничә алтын бирәм, син, җәмигъ мәчетенә ба
рып, йөгеңне Мусадан дип исбат ит.
Хатын әйтергә булды, Карунга вәгъдә бирде. Ахырда хатын җәмигъ мәчетенә барды. Карун да шунда иде. Муса галәйһиссәлам намаздан чыккач, халкына вәгазь кыла башлады:
- И яраннар! Харам эш кылмагыз, Ходай каршында гөнаһлы булмагыз, зина һәм угрылык кылмагыз,- диде.
Карун, зиначы хатынга «Мусадан йөгем бар» дип әйттерергә теләп, күзе белән күп ишарәтләр кылды. Хатын әйтмәгәннән соң, Карун, Мусага карап:
- Син кешене гөнаһтан тыярга телисең, үзең зина гөнаһын кылгансың, менә бу зәгыйфә «минем йөгем Мусадан» дип әйтергә оялып, әдәп саклап тора,- диде.
Муса, шундук торып, хатыннан җавап сорады:
И зәгыйфә! Ошбу җәмәгать алдында әйт: Алла бармы? Пәйгамбәр хакмы? - диде. Хатын җавап бирде:
- Алла бар. Пәйгамбәр дә хак, - диде. Ялган әйтеп булмас, мине Карун алтын бирмәкче булып алып килде,- диде.
Шул заман Муса галәйһиссәлам белән Карунның дошманлыклары бик зур булды. Пәйгамбәрнең догасы кабул булды. Ахырда Карунны бөтен маллары, алтын сарайлары белән җир йотты.



Мигъраҗга ышанмауның бәласе

Сахабәләрдән берәү хәзрәти Рәсүл галәйһиссәламнең, ягъни Мөхәммәдиең мигъраҗына шик китерде, ышанмады.
Көннәрнең берендә, бу сахабәнең йөкле хатыны унынчы ае белән йөри башлаганда, үзе чиләк алып суга китте. Бу сахабә авылда насыйхәтчеләрдән ишеткән иде: «Хәзрәти Рәсүл, җиде йөз еллык юлны үтеп, күкне-галәмне гизеп йөргән. Үзе кайтып җиткәнче, түшәгенең җылысы бетмәгән булган, хөҗрәсенең ишегендәге боҗрасы селкенеп торган», дип. Әмма ул бу сүзләргә ышанмаган иде.
Кыскасы, бу сахабә су янында шуларны исенә төшерде. Чиләгенә су тутырды, үзе «бераз салкын алыйм» дип, елга суына чумды. Ниндидер башка бер урынга килеп чыкты. Башын күтәреп караса, үзен хатыннар сурәтендә күрде. Шулай аптырап торганда, бер яктан бер чибәр егет килеп чыкты. Егет бу хатынны алып китте дә үзенә никях кылып өйләнде. Берничә еллар гомер сөрделәр. Бу хатынның берничә баласы дөньяга килде.
Көннәрдән бер көнне бу хатын су коенырга төште. Киемнәрен салып, суга чумды. Судан чыгып, башын күтәреп караса, күрде: әүвәлге урынына килеп чыккач, үзе ирләр сурәтенә кергән, чиләкләре дә су белән тулып, чайкалып, дулкынланып тора. Күлмәкләрен киде, чиләкләрне суы белән өенә алып кайтты. Унынчы ай белән йөри торган хатыны:
- Бик тиз кайттың, - диде.
Ире башыннан кичкәннәрне хатынына баштанаяк сөйләп бирде. Хатыны әйтте:
- Тәүбә кыл, гафу үтен. Хәзрәти Рәсүлнең мигъраҗын раст бел, ышаныч тот, - диде. - Түшәгенең җылысы бетмәгәненә һәм ишегенең боҗрасы селкенеп торганга шик тотма. Бу - Пәйгамбәр галәйһиссәламнең могҗизасыдыр, - диде.


Кунак сөюче Ибраһим пәйгамбәр

Хәбәрдә шулай китерделәр:
Ибраһим галәйһиссәлам кунак сөяр иде. Кунак килмәгән көнне ашын да ашамас иде. Өйләдә пешкән ризыкны да «кунак килмәсме?» дип саклар иде. Әгәр ике-өч көн кунак килми торса, әйтер иде:
- Илаһи! Миңа ни булды, ни килде - миңа кунак бирмәдең, - дияр иде.
Беркөн бер кунак килде. Ибраһим галәйһиссәлам сорады:
- Син нинди дин тотасың? - диде. Ул әйтте:
- Мин мәҗүси яһүдмен,- диде. Ибраһим:
- Алай булса сине кунак итү юк, синең динең башка икән, - диде.
Ул кунак өйдән чыгып китеп барды исә, Аллаһы Тәбарә-кә вә Тәгаләдән вәхи, ягъни хәбәр иңде. Әйтте:
- Йә Ибраһим! Син ни өчен ул бәндәне кунак итмәдең?
Мин бит аны, бу кяфер, дип, ризыгын киметмәдем, бу көн сиңа җибәреп, ризыгын синең кулыңда кылдым исә, син аңа һични бирмәдең! - дип ачуланды.
Ибраһим галәйһиссәлам, торып, кунак артыннан йөгерде. Куып җитеп, кунакка:
- Зинһар, борыл! - диде, әмма кунак борылмады. - Ике дөя бирәм! - диде, кунак борылмады.- ЦЦч дөя бирәм! - диде, кире килмәде. Ахырда әйтте: - Йөз дөя бирәм, зинһар, борыл! - диде.
Кунак әйтте:
- Бу ни хәл инде? Башта кунак итмәдең, инде хәзер йөз дөя бирмәкче буласың? - диде.
Ибраһим галәйһиссәлам:
- Тәңре Тәгалә мине ачуланды, - диде исә, мәҗүси әйтте:
- Синең Тәңрең яхшы Алла икән,- диде.- Дошман мәҗүси өчен дә хәтта дустын да ачулана икән, дип иман китерде. Шулай итеп, мөселман булды.





Сөләйман пәйгамбәр белән кырмыска

Сөләйман галәйһиссәлам беркөн диңгез буенда йөри иде. Шул вакыт авызына бер яфрак капкан, диңгез читенә килүче бер кырмысканы күрде. Сөләйман галәйһиссәлам гаҗәпләнеп карап торды. Шул вакыт диңгездән бер яшел ташбака чыкты. Авызын ачу белән кырмыска бу ташбаканың авызына керде. Ташбака авызын йомды да диңгезгә кереп китте. Сөләйман галәйһиссәлам бу хәлгә гаҗәпләнеп, фикер итеп торды.
Аннан соң ул бака кире чыкты. Диңгез ярына килеп, кырмысканы авызыннан чыгарды да яңадан диңгезгә кереп китте.
Кырмыска китеп барган чагында, Сөләйман галәйһиссәлам әйтте:
- Әй кырмыска! Син анда ни эшләдең? - диде.
Кырмыска сөйләде:
- Әй Тәңренең пәйгамбәре! Шушы диңгез эчендә Хак Тәгалә бер таш яраткан, ул таш эчендә бер корт яраткан, мине ул кортның ризыкчысы итеп куйды, һәркөн Хак Тәгаләнең боерыгы белән шушы диңгез буена киләм. Хак Тәгалә ташбака сурәтендә бер фәрештә яратты, ул фәрештәне миңа юл күрсәтүче итеп куйды. Кайчан авызыма яфрак алып, диңгез буена килсәм, ул фәрештә килеп, мине авызына ала, туры таш эчендәге кортка алып бара, ә мин аны туйдырам. Суда миңа һичнинди зәхмәт тими. Мин ул кортка ризык алып барган саен, һәрвакыт аның сүзен ишетәм. Ул матур тел белән: «Шөкер шул Тәңрегә: мине яратты һәм минем тора торган җиремне диңгез эчендәге таш уртасында кылды. Моның кебек җирдә, и Тәңре Тәгаләм, минем ризыгымны бирәсең, һичкайчан онытмыйсың. Әй Бар Кылучы! Ахырзаманда Мөхәммәд галәйһиссәламнең өммәтләрен дә шулай ук нәүмиз кылмассың»,- диер.
Сөләйман галәйһиссәлам, кырмыскадан бу сүзләрне ишетеп, Аллаһы Тәгаләнең кортына хәйран калып, күп-күп Шөкерләр әйтте.
Бу хикәят шуңа дәлил: кем дә кем Хак Тәгалә хәзрәтенә тәвәккәл кылып торса, ул кешенең, һәркайда булса да, ризыгын ким әйләмәс.


Өч нәсыйхәт

Локман хәким үзенең углына нәсыйхәт итте:
И углым! Яхшылар нәсыйхәтеннән баш тарта күрмә, һәрни нәсыйхәт әйтсәләр дә, кабул итүче бул.
Көннәрдән бер көнне Локманның углы берничә яраны белән сәфәргә чыгып барганда, бер юл аермасында бер кеше әйтте:
Кем дә булса миңа мең тәңкә бирсә, ул кешегә бер нәсыйхәт өйрәтермен,- диде.
Локман хәкимнең яраннарыннан берсе әйтте: Әйдә, өйрәт! - диде.
Ул кеше әйтте:
- Башта мең тәңкәне бир, аннан соң әйтәм.
Локманның углы әйтте:
- Ул мең тәңкәне мин ул нәсыйхәткә тотам, ни өйрәтсәң дә өйрәт, - диде.
Ул кеше әйтте:
- Ул тәңкәләрне бир, аннан соң өйрәтермен.
Шулай итеп, Локман хәкимнең углы мең тәңкәсен бирде. Аннан соң ул кеше әйтте:
- Берәр кеше синнән сораса: «Бу ике нәрсәнең кайсы яхшырак?» - дип, ул хәлдә аңа әйт: «Күңелең кайсын теләсә, шунысы яхшырак»,- диген.
Локманның углы сорады:
- Нәсыйхәтең шул гынамы?
Ул нәсыйхәтче әйтте:
- Әгәр нәсыйхәтемне саклап тотар булсаң, бу да күп булыр,- диде.
Ул угыл белән юлдашлары юлларын дәвам иттеләр. Бара торгач, бер шәһәргә җиттеләр. Урам башында торган берәү боларга әйтте:
- Кем дә булса миңа мең тәңкә бирсә, аңа бер нәсыйхәт өйрәтермен.
Локманның углы тагын әйтте:
- Ул мең тәңкәне мин тотармын, ни әйтерсең? Нәсыйхәтче әйтте:
- Башта тәңкәләрне бир, аннан соң өйрәтермен. Локманның углы тагын тәңкәләрен бирде. Ул Кеше өйрәтте:
- Кемнең дә булса нигъмәтләреннән авыз итсәң, аның кадер-хөрмәтен танучы, ризык хакын саклаучы бул.
- Нәсыйхәтең шул гынамы?
- Әгәр хәтереңдә яхшы сакласаң, бу да күптер.
Аннан соң янә киттеләр. Шәһәрнең бер урамында тагын бер нәсыйхәтче әйтте:
Кем дә кем миңа мең тәңкә бирсә, аңа бер нәсыйхәт өйрәтермен.
Локман хәкимнең углы башта мең тәңкәсен бирде, ул кеше әйтте:
Әгәр берәүнең ашы әзер булган булып, сине ашка өндәр булса, син аны ташлап китмә,- диде.
Шулай итеп, Локман хәкимнең углы өч мең тәңкәсен биреп, ул өч нәсыйхәтне алганнан соң, сәфәрләрен дәвам иттеләр, янә киттеләр. Бер япанга чыктылар. Ул япанда юлчылар суга гаҗиз булдылар. Чарасыз булып, ахырда бер коега җиттеләр. Ул коеның суы чиксез тирәндә, алырга һич мөмкинчелек юк, кем төшсә дә чыгарга һич әмәл юк иде. Ул мосафирлар төшеп су алырга һич кешене тапмадылар. Аннан соң хәкимнең углын, ихтыярына карамастан мәҗбүр итен, коега күтәреп салдылар:
- Безгә су алып бир! - диделәр.
Коеның төбенә җиткәч, Локманның углы күрде: бер күркәм гүзәл егет белән кыз утыралар, каршыларында күзләрен алартып бер бака утыра. Кое төбендәге ул егет Локман углыннан сорады:
- Бу кыз белән баканың кайсы яхшырак? - диде.
Угылның теленә килгән иде: «Кыз яхшырак»,- дип ЩЩйтергә, шундук, теленнән бу сүз ычкынмас борын, баягы мең тәңкәгә алган нәсыйхәте исенә төште. Аннан соң әйтте:
- Синең күңелең кайсын теләсә, шунысы яхшырак, - диде.
Ул гүзәл әйтте:
- И ханым егет! Үзеңне һәлакәтлектән коткардың, синең кебек күпләр бу урында минем бу сүземә җавап таба алмый һәлак булдылар.
Аннан соң ул Локманның углына бу җавапны әйткәне ЦЦчеп, бер кызыл алтын бирде һәм су алырга ирек бирде.
Янә киттеләр. Бер шәһәргә килеп керделәр. Ул шәһәрнең хуш табигатьле бер падишаһы бар иде. Бу Локманның углы ул падишаһка бик ошады: һәр эшне бу угланга әмер итсә, тәмам җиренә җиткереп эшләр иде.
Көннәрдән бер көнне ул падишаһ, үзенең гаскәре белән сәйранлыкка киткән вакытында, һәммә мал вә милкен бу Локман углына тапшырып китте.
Падишаһ киткән заманда падишаһның бер яшь хатыны (ул Локман углына мең җан белән гашыйк иде) янына килде:
- Минем теләгемне үтә, - дип, тиешсез эшкә кыстый пашлады. Бу Локманның углына Иблис ләгыйнь вәсвәсә итеп, харам эшкә ният иткән заман, югарыдагы әткәсенең насыятен һәм мең тәңкәгә сатып алган нәсыйхәтен исенә төшереп, падишаһ хатынының әмеренә риза булмады.
Шул заман падишаһның хатыны бу егеткә ябышып, тарткалашып шаһ сараеның ишегеннән килеп чыктылар. Алар тарткалашып чыккан вакытта, падишаһ кире кайтып килә иде, бо ларның бу хәлен турыдан-туры күрде. Падишаһны күрүе белән үк хатыны әйтте:
- Син бу егеткә ышанып, аны үз урыныңа куеп киттең, син киткәч тә, бу егет шулай рисвай итте,- диде, падишаһны ялган сүз белән ышандырды. Падишаһ бу егеткә чиксез ачуланды, ләкин үзенең камил акыллы булуы аркасында егетне бер очрактан һәлак итүне тиеш күрмичә сабыр итте.
Шулай да бу егетне һәлак итәргә ниятләп, хәйлә белән юк итәргә карар кылдылар. Падишаһ ул егеткә боерды:
- Син иртә минем бакчама бар, төрле җимешләр һәм чәчәкләр җыеп, миңа китер. - Үзенең бакчачысына исә әйтте: - Иртән-иртүк синең бакча ишегеннән кем аяк баса, син аның башын кисеп, миңа җибәр, - диде.
Локманның углы, падишаһның әмеренә буйсынып, иртән-иртүк бакча тарафына йөз тотты. Юлда барганда үзенең бер иске дустына очрады.
Дусты әйтте:
- И дустым, кая барасың?
- Падишаһның әмере белән бакчага.
Бу егет шаһның әмере кичегә дип ашыга иде, әмма шунда баягы мең тәңкәгә алган нәсыйхәте хәтеренә килде. «Берәүнең нигъмәте әзер булса, аны ашамый ташлап китмә» дигән өчен, ул дустының чакыруын кабул итте.
Бу егет ул нигъмәтне ашаган вакытта, падишаһ хатынының ихтыяры, сабыры бетте. Егетне бик күрәсе килеп, аны коткару нияте белән артыннан чыгып йөгерде.
Хатын бакчага аяк басу белән, ялваруына карамыйча, бакчачы аның башын кисеп, падишаһка җибәрде.
Шаһ хатынның башын күргәч тә хәйран калды. Нишләргә белмичә аптырап торганда, ул әмер иткән җимешләр һәм чәчәкләрне күтәреп, Локман углы килеп керде.
Падишаһ әйтте:
- И егет! Бу ни хәл бу: мин сине һәлаклеккә җибәргән идем, синең урыныңа минем хатынымның башын кисен җибәрделәр?!
Локманның углы башыннан кичкәннәрнең барын да сЦЦйләп бирде. Аннан соң падишаһ, Локман углының сүзләрен дөрес табып, аны үзенең якын вәзире итте.
Бу кыйссадан безгә хисса будыр: һәркем нәсыйхәтче-вәгазьчеләрнең үгет-нәсихәтен кабул итеп, шул канун нә кагыйдәләр буенча йөрсә, Аллаһы Тәгалә ул бәндәсенә һәр ике дөньяда абруйлык бирер.


Тормыш итү гыйлеменнән бер мисал

Бер шәһәрдә бер галим имамлык иткән вакытта, шәһәр халкы моны имамлыгыннан төшерергә ният иттеләр.
Бу имам икенче авылга барып, бер шәехнең өенә кереп, үтенечен бәян итте.
Ул шәех бу имамга әйтте:
- Әй имам! Тормыш итү гыйлеменнән берәр нәрсә беләсеңме, бераз хәбәрең бармы?
Ул галим:
- Юк, белмимен,- диде.
Ул шәех әйтте:
- Ул гыйльме мәгаш бу кагыйдә буенчадыр: кайсыбер урыннарда ил җәмәгатенең мөнәсәбәтенчә тору кирәктер, - диде.
Сүздә һәм гамәлдә ул имам бу шәехнең сүзен дөрес тотып, янә иленә кайтты.
Намаз вакыты булды. Җәмәгать белән бергә намаз укыганнан соң, сәлам биргәндә - башта сул ягына сәлам бирде, аннан соң уң тарафына сәлам бирде.
Намаздан бушагач, андагы халык имамнан сорады:
- Имам, ни булды? Гыйлемеңне ялгышлык белән кылдың, әүвәл сул ягыңа сәлам бирүеңнең сәбәбе ни? - диделәр.
Имамнары мондый дәлил китерде:
- Уң ягымдагы фәрештәләр белән сул ягымдагы фәрештәләр тигезләр дип уйладым. Тагын шул: уң ягымдагы җәмәгать гади кешеләр иде, ә сул ягымдагы җәмәгать - хөрмәткә лаек кешеләр. Шуның өчен башта бу әшраф булган җәмәгатьләр ягына хөрмәт күрсәттем, - диде.
Чынында исә сул ягына сәлам бирүенең сәбәбе шул иде: ул кешеләр моны имамлыктан алырга теләгән җәмәгать иде. Моннан соң, ул имамнан үзләрен мактаганын ишеткәч, күңелләре хуш булып, имамнары ни әйтсә, шуны эшләргә, тәмам кирәк-ярагын хәзер итеп торырга кирәк дип сүз беркеттеләр.
Бу вакыйгадан соң бу имам үз илендә озак еллар тынычлык белән гомер кичерде.

Гыйлем өйрәнүнең файдасы

Солтан Мәхмүд заманында итчеләрдән берәүне солтан янына китерделәр. Бу итче каршына солтан Мәхмүд бер сарык китертте. Әйтте:
- Әй итче! Бу сарыктан күпме ит булыр, күпме май булыр? - диде.
Итче сарыкны тотып карады, әйтте:
- Фәләнчә кадәр ит, фәләнчә кадәр май булыр.
Шуннан соң сарыкны суйдылар, итче әйткәнчә булды:
бер мыскал артык һәм бер мыскал ким булмады. Солтан моны күреп гаҗәпкә калды. Янә сорады:
- Гыйлемнән берәр нәрсә беләсеңме? Итче:
- Белмимен,- диде. Солтан боерды:
- Бу итчене илтеп асыгыз! - диде.
Асарга алып киттеләр. Юл өстендә әлеге итченең улы очрады, мәктәптән кайтып килә иде. Әйтте:
- Минем атамны кая алып барасыз? - диде.
- Асарга алып барабыз,- диделәр. Улы:
- Гаебе нидер? - дип сорады. Әйттеләр:
- Солтан янында куйның ите һәм мае ничәшәр мыскал икәнен белде. Солтан аннан сорады: «Аллаһы Тәгалә сиңа шулкадәр акыл-зиһен биргән, Алланы нәрсә белән таныйсың?» - диде. Итче исә: «Танымыйм»,- диде. Шул сәбәптән атаңны асарга боерды,- диделәр.
Улы әйтте:
- Атамның гаебе шул гына булса, сез бераз сабыр итеп торыгыз, мин солтанның үзен күрим,- диде.
Барды, солтанга сәлам бирде һәм әйтте:
- Минем атамны ни сәбәптән асарга әмер иттең? - диде.
Солтан:
- Аллаһы Тәгалә шулкадәр фәһем-фирасәт биргән икән үзенә, сарыкның ите-мае күпме икәнен мыскалына кадәр әй теп бирде. Шул зиһене белән Аллаһы Тәгаләне танымый надан калган, шул сәбәптән астырам,- диде.
Итченең улы әйтте:
- И солтан! - диде.- Бу эштә атам гаепле түгел, анны мәктәпкә бирмәгән бабам гаепледер. Син менә мине күр: мин унике яшьлек сабыймын, гыйлемне миннән сора, шәригатьнең бөтен кануннарын әйтеп бирәм, - диде.

Сорадылар, малай бик күп сорауларга җавап бирде. Солтан гаҗәпләнде, бу малай хакына атасын асылудан коткарды.
Шуның кебек әгәр берәүне теге дөньяда кыямәт көнендә тәмугка китерсәләр, әгәр ул дөньяда булганда улын мәктәпкә укырга биргән булса, улы тәмуг юлына чыгып һәм каршы барып, Аллаһы Тәгаләдән үтенеп, атасын коткарып калыр.

Бу хикәяттән гыйбрәт: гыйлем өйрәнү өчен баланы мәктәп-мәдрәсәгә бирү тиешледер. Пәйгамбәребез әйткән: «Та-ләбү-л-гыйлмә фарыйзәтү галә көллин мөслимин вә мөслимәтин», ягъни гыйлем өйрәнү мөселман ир-егетләргә һәм мөселман хатын-кызларга тиешле эштер.

Сабыр иткән - морадына җиткән

Сөләйман пәйгамбәр заманында гарәпләрдән берәү, бер сандугачның авазына гашыйк булып, сайратыр өчен аны сатып алды. Бу сандугач гарәп кулында берничә көннәр сайрады. Аннары сайрамас булды. Гарәп әлеге кошны Сөләйман пәйгамбәр янына алып барды, чөнки ул кошлар телен белә иде.
Гарәп әйтте:
- Бу кошны сайратыр өчен алган идем, берничә көннәр сайрады да тынып калды. Ни сәбәптән тынып калды икән? - диде. Сөләйман пәйгамбәрдән үтенде: - Сандугачтан сора әле,- диде.
Сөләйман сандугачтан сорады:
- Ни өчен тынып калдың?
Кош Сөләйман пәйгамбәргә әйтте:
- Баштагы сайравым шуның өчен: сөйгәнемне искә алып елар идем. Инде һавадан кошлар очып килеп, мине тәрәзәдән сөйгәнем күрде, миңа күп нәсыйхәтләр әйтте: «Бу кадәр елама, Алла теләсә, бер кавышырбыз»,- диде. Шуннан соң тынычланып калдым,- диде.
Сөләйман пәйгамбәр сандугачның сүзен иясенә белдерде. Сөләйман пәйгамбәр кошны сатып алырга теләде, иясе сатты. Сөләйман сандугачны алганнан соң, азат итеп, очыртып җибәрде.

Бу хикәяттән гыйбрәт мәгълүм булды: һәртөрле авырлыкларда сабырлык иң яхшысыдыр.




Акыл нәрсә дә, гыйлем нәрсә

Бер кешенең бер тилемсә углы бар иде. Ул углын йолдызлар гыйлемен өйрәтүче остазга - Мөнәҗҗимгә бирде. Әйтте:
- Әй остаз! Син минем углымны йолдызлар гыйлеменә шулкадәр өйрәт ки, ул гыйлемнән синең кадәр белсен, - диде.
Аннан соң ул остаз аның углын алып калды. Бөтен иҗ-гиһадын, тырышлыгын биреп өйрәтте ки, бу тиле малай аның үзе кадәр белүче булды. Шулай өйрәнеп җиткәч, остаз аны өенә кайтарды.
Атасы, үзенең кулындагы йөзекне учына йомарлап, углына әйтте:
- Әй углым, бу нәрсә? Әгәр йолдызлар гыйлеменнән хәбәрең булса, әйт, - диде.
Малае бераз карап, уйланып торгач, әйтте: - Бер түгәрәк нәрсә, үзе таш,- дип. Моны ишеткәч, атасы шатланды һәм тагын сорады:
- Ни сыйфатлы? - дип. Углы әйтте:
- Уртасы тишекле.
Моны ишеткәч атасы тагын да шатланды, белә икән, дип уйлады һәм тагын сорады:
- Исеме ничек соң? Углы җавап бирде:
- Тегермән ташы! - дип.
Моны ишетеп, атасы ни эшләргә дә белмәде, бик кайгырды.

Инде сүз ахырында моннан гыйбрәт булыр: кайбер кешедә акыл камил, җитешле булыр, ләкин гыйлеме булмас. Ә кайбер кешедә гыйлем булса да, акыл булмас.
Күрдегез ки, бу углан да гыйлем куәте белән әйбернең ни рәвешле икәнен белде, әмма акылы юклыктан, тегермән ташының учка сыймаганын белмәде.
Шуңа күрә әйткәннәр: гыйлем башка да, акыл башка.

Яхшы сүз - җан азыгы

Беркөн Солтан Мәхмүд Газнәви юлда барганда күрде: бер карт бакча ясый, җимеш агачлары утырта. Солтан сорады:
- Әй карт! Бу бакчаны кем өчен утыртасың?
Карт:
- И падишаһ! Башкалар үстерде - без җимеш ашадык, инде мин үстерәм - башкалар ашасын,- диде.
Бу сүз солтанга ошады:
- Дөньядагы күп эшләр шуның кебек бер-берсенә бәйләнешле, мәгънәле сүз әйттең, - дип, картка мең алтын бирде.
Солтан китеп барганда, карт әйтте:
- И әфәндем! Башкалар бакча үстерәләр, берничә елдан соң гына җимешләрен татыйлар, ә мин утырткан көнне үк татый башладым, гаҗәп түгелмени? - диде. Бу сүз дә солтанның күңеленә хуш килде, яңадан мең алтын динар бирде. Артыннан карт тагын кычкырды:
- И мәхдүм! Башкалар бакчаның җимешен елга Бер тапкыр җыялар, ә мин бер көндә ике тапкыр җыйдым, гаҗәп түгелме? - диде. Солтанга тагын хуш килде, тагын мең динар бирде.
Солтан китеп барганда, тагын берәр сүз әйтү өчен карт яңадан аваз бирде. Вәзир әйтте:
- И солтаным! Тизрәк китик, югыйсә бу зирәк карт сүз белән бөтен байлыгыбызны алыр,- диде.

Юмарт карт һәм игътибарсыз падишаһ

Беркөн Мәхмүд Насретдин Газнәви ауга чыкты. Иярченнәреннән һәм хезмәтчеләреннән аерылып киткән иде. Ачлык һәм сусызлык үзәгенә үтте. Шул вакытта күрде: бер карт җилкәсенә алма күтәреп килә.
Солтан әйтте:
- Әй карт! Нәрсәң бар?
Карт:
- Бераз сулы, татлы алмам бар, падишаһка илтәм, диде. - Ул, бәлки, минем хакымда бер яхшылык итәр, балаларым күп,- диде. Солтан әйтте:
- Миңа бераз бирмәссеңме, кулыңнан килерме?
Карт:
- Булыр,- диде. Кәрзиннең авызын ачты, алдына куйды: - Никадәр теләсәң, ал! - диде.
Солтан бераз алма алып, куенына салды, ашый-ашый китте. Гаскәренә җитеште. Әйтте:
- Шундый-шундый рәвешле карт килсә, юл бирегез,- диде. Алмасы бераз калган икән, вәзирләре Хуҗа Хәсәнгә һәм Аязга бирде.
Бераз вакыттан соң карт килде. Юл бирделәр. Керде, алманы тәхет алдына, солтан каршысына куйды. Дога кылды. Кире чигенеп, бер почмакка барып утырды.
Казага каршы, берничә җинаятьчене китерделәр. Хәлләрен сорап тормастан, карт алар янына утырган иде. Солтан ул җинаятьчеләрнең хәлен белгәч, аларны зинданга җибәртте. Сакчылар ялгышлык белән картны да шулар арасында зинданга салдылар. Бакчачы карт солтанның хәтереннән чыккан иде.
Бу хәлләрдән соң бер ел үтте. Беркөн солтан начар төш күрде. Иртән төрмә дөгеләрне чакыртты, һәрберсенең хәлен сорашты, азат итеп, кием бирәчәгенә кием бирде, үтереләчәген үтертте. Чират картка җитте. Солтан:
- Син бу картаймыш көнеңдә нинди гөнаһ кылдың? - диде.
Карт:
- һич гөнаһым булмады, булса шул булгандыр: берәр нәрсә өмет итеп, сиңа алма алып килгән идем, бер ел инде зинданда рәнҗеш чиктем,- диде.
Солтан моны ишетеп, күңеле бозылды, үкенде. Карттан гафу үтенде, аны хәзинәсенә кертте:
- Ни теләсәң - шуны ал! - диде.
Карт хәзинәгә керде. Бер китап, бер балта һәм бер алтын динар алды. Хәзинәче бу хәлне күреп бик гаҗәпләнде. Бу хакта солтанга килеп әйтте. Солтан картны чакыртып сорады:
- Шулкадәр нигъмәттән ни өчен зуррак нәрсә алмадың? - диде.
Карт:
- Солтанның яше озын булсын, мин зәгыйфь кеше, балта тота алмыйм, бу алтын белән балтаны бер кешегә бирәм, алмагачларны кистерәм, шулар аркасында тагын газапка дучар булмыйм. Ә китапны исә шуның өчен алдым: бер яшь улым бар, аны мәктәпкә бирәм, минем кебек бакчачы итмим, алмагач үстертмим, - диде.
Солтан таң калды, игътибарсызлыгына үкенде. Аннан соң картка биш мең динар бирергә боерды.

Шәкерткә яхшылык итүнең файдасы

Көннәрдән бер көнне Хәсән Бәсрый (Алланың рәхмәте төшкере!) болынга чыкты. Бер олы су читендә тукталып, карап тора иде. Күрде: бер бака, бер чаянны аркасына мендереп, каядыр бара. Хәсән Бәсрый карап торды да, «чаян кая барыр икән?» дип, артыннан китте.
Чаян бер агач төбенә килде. Ул агач төбендә бер кеше йоклап ята иде. Агачның башында кош оясы бар икән. Ул кош оясына бер олы елан менеп, чагып һәлак итәм дигән вакытта, бу шунда килгән чаян кара еланның үзен чагып үтерде.
Хәсән ул йоклаган кешене уятты. Кеше торды, тирә-ягына каранды, әйтте:
- Күп йоклаганмын икән,- диде. Күзе кара еланга төште, гаҗәпләнде: - Моны кем үтерде? Юкса мине чагып һәлак итәр иде, - дип сорады.
Хәсән:
- Бүген син бик яхшы эшләгәнсең, ахры, - диде.
Ул кеше әйтте:
- ЁЁич гомеремдә харам вә бозык эштән гайре эш эшләгәнем юк иде. Мәгәр бу көн гыйлем өйрәнүче бер шәкерткә очрадым. Тамагы ач икән, бик үтенеп, миннән ашарга сорады. Минем бер күмәчем бар иде, аны бирдем. Мәгәр бар изгелегем шулдыр, - диде.

Шулай итеп, мәгълүм булды: бер шәкерткә бер күмәч биргәнгә күрә, Хак Тәгалә елан бәласеннән саклады. Ахыр дөньяда тәмуг газабыннан да сакласа, һич гаҗәп булмас. Шәкерткә яхшылык итү шулкадәр изге икән.